Evlerde bayram temizliği başladı bile, heyecan ve sevinçle… Misafirleri ağırlayacağımız mobilyalar, halılar, aksesuarlar yerli yerinde ve ter temiz olmalı değil mi? Bir Ramazan ayını daha uğurluyoruz, peki ya gönüller, kalpler, vicdanlar ne durumda?
Yine Japonya’dan bir örnek var zihnimde. Hem Japonya’nın 1650 – 1980 yılları arasındaki ekonomi tarihi konusunda çalışmam hem de Japonya seyahatim ve onca ticaret, nice izler bıraktı zihnimde.
Geçmişte Japonlar yılda bir kere akrabalardan sözü dinlenen bir büyüğün evinde toplanıp, kim kimden haksızlık gördüyse, kim kimin hakkını yediyse, kim gıybet edip, dedikodu çıkardıysa ortaya döküp konuşmak ve işini aslını ortaya çıkarmak için bir tür helalleşme toplantısı yaparlarmış… Şimdiki Japonya’da bu geleneğin izini bulamadım ancak anlatısı bile ders almaya yeter.
Konuşurken kul hakkı ve helalleşme konusunda mangalda kül bırakmazken, bayram temizliğine verdiğimiz önemi akrabalar arasındaki sorunların temizlenmesine vermiyoruz nedense?
Müslümanlar, yılda iki defa bayram sayesinde birbirini ziyaret eder, sıla-i rahim yapar, çocukları ve fakirleri sevindirir, küsleri barıştırırlar… Peki, küsler gerçekten barışırlar mı? Peki, bu bayramlaşma ziyaretleri kırgın, kızgın dostlar ve akrabalar arasında barışı tesis eder mi yoksa sözde, görüntüde mi kalır? Hesaplaşmadan helalleşme olur mu? Samimiyetle cevap verin lütfen!
Atalarımızdan böyle gördük diyerek gelenekçilik görüntüsünde gericilik yapanlar, inanç ve geleneklerimizi şeklen yaşamamıza ve manayı yaşamımıza uygulamamıza engel oluyorlar! Buna niçin izin veriyoruz hala?
Bırakın siyaseti filan, o partiymiş bu partiymiş. Biz henüz insana, mümine yakışacak seviyede sohbet bile edemiyoruz. Büyük küçük, güçlü zayıf hep birlikte konuşarak hakikate ulaşıp bir çözüm bile üretemiyoruz. Yapabilenler varsa tebrik ederim. Ancak, genele bakınca görünen o ki; tüm yaşam dengemiz(!) ezme ve ezilme üzerine, toplumdaki temel sosyal ilişki zalim ve mazlum ilişkisidir neredeyse.
Baskın olmak, güçlü olmak, kendi görüşünü dayatmak haklı olmak için yeterli değildir. Hakikati ortaya çıkarmak için konuşmak yerine haklı görünmek için konuşmak insan olana da mümin olmak isteyene de yakışan bir şey değildir…
Bir de kendi hesabını vermeden başkasına hesap soranlar var ki, bunlar ailenin, akrabaların, toplumun temelinden çıkan incir ağacı gibiler. Hesaplaşmadan, işin aslını ortaya çıkarmadan görüntüde yapılan helalleşmeler hep bu tiplere yarar. Şekli, görüntüyü aşıp manayı yaşamayı öğrenmezsek bu devam edecek sanki.
Bu tiplerin çıkardığı fitne dedikodularını, fesat iftiralarını, haset yalanlarını temizlemek için bayramlaşma ziyaretlerimizi kullanamaz mıyız? Aynı bayram öncesi evde ve eşyalarda yaptığımız temizlik gibi… Biz bu temizliği yaptıkça, kirli tipler de aile içinde ve akrabalar arasındaki ilişkileri bozan kirli etkileri azalacaktır bence… Bu sayede önce “insan” olma yolculuğunda ilerlemeye çalışan müslümanların sayısı artacak ve ardından “kendinden emin olunan” yani “müminler” çoğalacaktır. Bu da toplumumuzda huzuru artıracaktır…
Japonların yaptığı gibi akrabalar arasında helalleşme toplantıları yapabilmek, mümin olmaya çalışan Müslümanları ikiyüzlülük etmekten kurtarır… Kurtulanlar çifte standartlı davranmaz, yandaşlık için hakikati saptırmaz, yalan yere şahitlik etmez, insanlar arasındaki küslükten menfaat sağlamayı düşünmez, kendi menfaatini milletin menfaati üzerinde tutmaz, ayrılık çıkarmaz!
Mümin sıfatına ulaşmak isteyenler haksızlık ettiği, arkasından dedikodu yaptığı, iftira attığı, iyi niyetinden menfaat sağladığı, kıskançlık duygularını üzerinde tatmin ettiği, kandırdığı, aldattığı kişi(ler)den, ilgili akrabalar veya arkadaşlar önünde af dileyecek, hatasını itiraf edecek kadar erdem sahibi olabilmeyi öğrenir belki. Olabilir mi sizce?
Helalleşmenin dilden bir “hakkını helal et” demek olmadığını, ciddiyetle samimiyet gerektiren bir davranış olduğunu anlamalıyız. Huzura vesile olacak şekilde idrak edeceğimiz nice bayramlar diliyor, Ramazan Bayramınızı tebrik ediyorum.
