İnternet ve mobil telefonların yaygınlaşması ile iletişim teknolojisi olarak 4G ve 5G nedir öğrendik de İletişim Medeniyeti olarak 4M nedir? Üzerinde duramadık pek. Konuşmayı biliyoruz da medeni konuşmayı biliyor muyuz? Konuşunca herkes kendini en insan(!) olarak, en “medeni” olarak gösterir… Gösteren bir yana manayı anlamaya çalışmak yerine görüntüye kanan da medeni olduğunu iddia etmemelidir. Çünkü kandıran kadar kandırılmış olan da sorumludur medeniyet seviyesinin durumundan.

*

5G seviyesinde teknoloji ile iletişim kurmak, son model telefonlar ile konuşmak, son teknolojileri satın alacak kadar zengin olmak medeni olmak için yetmiyor, aynen lüksün ve şatafatın itibar sağlamadığı gibi…. Medeniyet için insan olma seviyesine yükselmek, insan seviyesinde düşünmek ve insanca konuşmayı da öğrenmek gerekiyor. Teknolojiyi kullanmayı öğrendiğimiz kadar 4M kuralını uygulamayı da öğrenmek gerekiyor.

*

Kuş iki kanat ile uçar ancak iki de ayak gerekir kuşa. Kanatları olsa da ayakları olmayan kuş yaşamını sürdüremez. Teknoloji de öyledir, ne kadar yükselse de üzerine kurulduğu temel zayıfsa medeniyet oluşturamaz. Medeniyetin temeli ise iletişimdir. Sağlıklı iletişim… Diğer her ne varsa iletişimden sonra gelir. İletişim hayvanlarda koklaşma ile olsa da insan seviyesinde konuşma ile olur…

*
Aradaki teknoloji ne olursa olsun insanlar konuşarak iletişim kuruyor ve konuşma becerisi geliştikçe sözler karmaşıklaşıyor. Gelişen insan, anlam karmaşasını önlemek için konuşmaya kurallar getiriyor zamanla… İletişim geliştikçe, dünü anlama, günü ve geleceği planlama, soyut düşünce ve sistem kurma becerisi gelişiyor insanda. Bu gelişme, insan beyini de geliştiriyor ve insan beyni geliştikçe konuşma da bir sistemler bütünü haline geliyor. Bu sistemlerden habersiz konuşarak iletişim kuranlar ilk insanlar kadar anlaşabiliyor ancak. Sınırlı sözcük sayısı ile dar alanda, dar anlamla sınırlı, anlık ve günlük., öngörüsüz hatta angörüsüz bir iletişim seviyesine hapsolmuş durumda.

*

Oysa medeniyet kuran insan seviyesinde olmak, konuşmaktan fazlasını gerektiriyor. Konuşurken tutarlı sözler etmek diye de tanımlanabilecek mantık gerekiyor örneğin… Konuşan ama bir şey söylemeyen tiplerden olmamak gerekiyor medeniyet kuran insan seviyesinde olmak için. Yeni şeyler söylemek de gerekiyor. Düzgün ve dürüst söylemek de gerekiyor. Söylenenlere yanıt verirken de aynı kurallar geçerli. Karşılıklı konuşma bu sayede iletişim halini alıyor ve sağlıklı iletişim medeniyetin temelini atıyor.

*

Tam da burada başlıyor 4M kuralı! İletişim medeniyetinin temellerini 4M ile şöyle özetlemiş büyüklerimiz, bunlar; Münakaşa, Münazara, Müzakere, Müşavere

Münakaşa; Birbirini dinlemeyen insanların kendi fikrini kabul ettirmek için hep bir ağızdan konuştuğu, bir kuralın olmadığı bir ortam. Diğer 3 yöntemi uygulayacak kadar gelişmemiş insanlar bu yöntemle konuşuyor. Kimin sesi daha çok çıkarsa, kim lafı gediğine koyarsa, kim daha hızlı laf yetiştirir veya laf sokarsa, anlamlı konuşan değil karşı tarafı susturan kazanıyor bu durumda... Yaşamın gerçekliğinde yararlı değildir, sonu kavgaya varır. Kavgada ise kazanan yoktur.

*

Münazara, Müzakere ve Müşavere yöntemlerinin ortak özelliği, konuşma kurallarına saygı duyulan bir iletişim ortamı olmalarıdır. Bu yüzden birlikte tanımlamak yeterli olacaktır. İnsanlar, bu üç yöntemde şu kuralları dikkate alarak konuşurlar;

i- Ne konuşacağız? Konu nedir ve sınırları nerede başlar nerede biter? Konuya bir çerçeve koymalıyız.

ii- Nasıl konuşacağız? Hep bir ağızdan değil, sırayla… Birbirimizi dinleyerek! Anlamadığımız şeyleri tekrar sorarak, itirazlarımızı sebepleri ile birlikte ifade ederken, kabul ettiğimiz tarafları da belirterek.

iii- Niçin konuşacağız? Zaman geçirmek için mi bir sonuca varmak için mi? örneğin, hangi soruna çözüm bulacağız, hangi eksiği gidereceğiz, hangi yanlışı düzelteceğiz.

iv- Konuşmaktaki amacımız nedir? Haklı çıkmak için mi hakikati ortaya çıkarmak için mi? Karşı tarafı susturmak için veya çürütmek için değil, birbirimizin bilgisinden yararlanmayı amaçlayarak konuşmak. Kavga etmek yerine, seviyeli tartışmak.

*
Aile içinde de arkadaş ve akraba arasında da meslektaşlar arasında kırgınlık, küslük, ayrılık olmadan konuşmak ve konuşarak vatana, millete yararlı sonuçlar çıkarmak istiyorsak bir de 4M kuralını dikkate alarak deneyelim. Medeniyete doğru bir adım daha atmış oluruz, ne dersiniz? Selam ve dua ile.