11 gün ve 25 dakika uykusuz kalmak. 1963'te 17 yaşında olan Randy Gardner ne kadar süre uykusuz kalabileceğini denedi ve bir dünya rekoru kırdı. Guinness Rekorlar Kitabı bu kategoriyi kaldırdığı için bu rekor sonsuza dek onda kaldı. Neden bu kategori kaldırıldı?

Uyku, hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Uyku, dinlenmek, iyileşmek, hafızadaki bilgileri pekiştirmek, ertesi günün aktiviteleri için temel oluşturmak, bağışıklık fonksiyonu, psikolojik durum ve genel refah dahil olmak üzere vücudun optimum işleyişi için gereklidir. İnsanlar sağlıklı kalmak için farklı miktarda uykuya ihtiyaç duyarlar ve uyku yoksunluğunu farklı şekilde tolere edebilirler. Uyku yoksunluğu söz konusu olduğunda, vücudunuzu dinlemek saate bakmaktan daha önemlidir.

BAĞIRSAKLARIMIZ BOZULDUĞU İÇİN Mİ UYUYAMIYORUZ

Birçok çalışmada, bir kişinin nasıl ve ne yediğinin ne kadar iyi uyuduğunu etkilediği bulunmuştur. Elbette yeme içme dediğimizde ilk bedel ödediğimiz organımız bağırsaklarımız üzerinde bu durumu sorgulamak gerekir. Bu kapsamda iki yıl önce bir çalışma başlattık. Çalışmamız Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesinde gerçekleşti. 41 uykusuzluk tanısı almış ve 45 sağlıklı kişiden oluşan gruba bir takım testler, anketler ve analizler yaptık. Açıkçası araştırmanın amacı uykusuzluk tanısı almış hastalar ile çok iyi uyuyan sağlıklı kişilerin bağırsak sağlıklarını karşılaştırmaktı. Bu kapsamda bu kişilerde kısa zincirli yağ asitleri ve zonulin isimli parametreleri analiz ettik. Bu parametreler bağırsak sağlığımızı bizlere çok iyi anlatan parametreler.

Beni yazılarımdan takip edenler bilir. Ara ara birçok konu kısa zincirli yağ asitlerine gelir. Nedir bu küçük pıtırcık tılsımlı moleküller? Sağlığımız için çok şey. Bağırsağımızdaki zorlu dünya da düzgün iş yapmak isteyenler için bazen bir yiyecek, bazen bir silah, bazen bir eğlence, bazen bir HORMON. Evet, artık onlara yavaş yavaş hormon bile diyoruz. Mikrobiyota-bağırsak-beyin ekseninin hem doğrudan hem de dolaylı olarak uyku davranışını düzenlemede anlatabileceğimiz yeni hormonlarımız. Biz bu yağ asitlerinin varlığını ve yüksekliğini değerli buluyoruz ve bağırsakta bol olsunlar istiyoruz. Çünkü araştırmalar bu durumun daha sağlıklı olduğunu gösteriyor. Ve bizim çalışmamızda uykusuzluk tanısı almış kişilerde dışkı kısa zincirli yağ asitleri, sağlıklı kişilere göre önemli ölçüde daha düşük bulundu. Kısa zincirli yağ asiti üretimi esasen bağırsak bakterileri tarafından gerçekleştirilen bir biyokimyasal işlem... Gelelim zonulin’e. Bu protein bağırsak duvarımızın sağlamlığının bir göstergesi, yani bu protein ne kadar çok ortalıkta fazlaca mevcutsa bağırsak duvarlarımızda yıkılmalar çöküşler var demektir. Ve bu protein uykusuzluk çeken grubumuzda sağlıklı kişilere göre çok ve çok fazla yüksek bulundu. Çalışma grubuna aldığımız uykusuzluk tanısı almış hastaların başka hiçbir rahatsızlığı yoktu. Beni bu çalışmada en çok etkileyen durum ise sadece uykusuzluğun varlığının bağırsaklarda yaptığı bu TAHRİBAT!!!

Şimdi artık şunu sorabilir miyim. Bağırsaklarım bozuk olduğu için mi uyuyamıyorum?

Ama

Bir soru daha var

Bağırsaklarım niye bozuk? Ben ne yaptım ki?

Çalışmama geri dönelim. Bu gruba aynı zamanda geriye yönelik iyi bir beslenme anketi uyguladık. Ne yiyor ne içiyor ne kadar yiyor ve elbette sağlıklı katılımcılar ile bunu karşılaştırdık. Ne mi çıktı?

Uykusuzluk çeken hastalarımız sağlıklı kişilere göre çok daha fazla şeker, margarin, omega-6 yağları, kızartma ürünleri ve meyve suyu tüketiyorlarmış çıktı. Çalışma Journal of Psychiatric Research dergisinde bu ay yayınlandı.

UYKUNUZU İYİLEŞTİRECEK SİHİRLİ BİR YİYECEK VEYA İÇECEK YOKTUR

Bir çalışmada 2011-2016 yılları arasında toplanan ulusal düzeyde temsili bir anket veri setini kullanarak, yeterli miktarda meyve, sebze, baklagiller ve tam tahıl tüketmek gibi diyet önerilerine uymayan kişilerin daha kısa uyku süresine sahip olduğu bulundu. Ayrı bir çalışmada, günlük meyve ve sebze tüketiminin artırılmasına yardımcı olmak için tasarlanmış web tabanlı bir diyet müdahale çalışmasına kayıtlı 21 ila 30 yaş arası 1.000'den fazla genç yetişkin takip edildi. Üç aylık bir süre boyunca meyve ve sebze tüketimlerini artıranların daha iyi uyku kalitesi ve uykusuzluk şikayetlerinde azalma bildirdikleri bulundu.

Şuan artık yapılan birçok çalışma ile daha sağlıklı bir genel beslenme düzeninin daha iyi uyku kalitesi ve daha az uykusuzluk semptomu ile ilişkili olduğunu biliyoruz.

Çevresel, psikolojik ve fiziksel stres gibi uyku bozukluklarını teşvik eden faktörler, bağırsak mikrobiyotasının bileşimini ve işlevini olumsuz yönde etkileyerek bizlerin sağlık durumunu değiştirebilir. Bağırsak mikrobiyotasının bileşiminin, çeşitliliğinin ve metabolik işlevinin uykusuzluk çeken bireyler ile sağlıklı bireyler arasında önemli farklılıklar gösterdiğini artık biliyoruz. Ayrıca, toplam mikrobiyom çeşitliliğinin, artan uyku verimliliği ve toplam uyku süresi ile pozitif korelasyon gösterdiğini de biliyoruz.

Mikrobiyota-bağırsak-beyin ekseninin birçok şeyde etkili olduğu gibi uyku durumumuzu da etkilediğini ve yönlendirdiğini artık bu çalışmalar ile kabul ediyoruz.

UYKU BOZUKLUĞU KÜRESEL BİR SORUNDUR

Kalorisi yoğun, koruyucu maddeler eklenmiş ancak temel vitaminlerden, minerallerden, LİFTEN yoksun olan modern diyetimiz son yıllarda uyku bozukluklarının artışından sorumludur.