Gıda İsrafı Nedir?
İnsanların yaşamaları için tüketmesi gereken besinler, gıdayı oluşturur. Gıda israfı ise üretilen gıdaların tüketilmeden çöpe gitmesi olarak tanımlanır. Tarladan tedarik zincirlerine, satış noktalarından evlere, hemen her koşulda üretilen gıdanın boşa gitmesi, yok olması veya tüketilmeyecek duruma gelmesiyle birlikte gıda israfı oluşur. Dünyada her yıl, insanların tüketimi için üretilen gıdaların yaklaşık üçte biri, yani yaklaşık 1,3 milyar ton gıda, israf edilir. Özellikle meyve sebze ve tahıl, en çok israf edilen gıda türleridir. Gıda israfı aynı zamanda su, toprak, enerji, emek ve sermaye gibi kaynakların da israfı anlamına gelir. Bu yönüyle iklim krizinin de nedenlerinden biridir
Gıda İsrafı Nasıl Oluşur ?
Ekonomik altyapının yetersizliği, yanlış tarım ve gıda politikaları, yetersiz teknolojik donanım gibi pek çok unsur, gıda israfında belirleyici rol oynar. Üretim noktalarından toplanan gıdaların uygun koşullar altında ve en kısa sürede tüketiciye ulaştırılması hedeflenir. Hasat tekniklerinden depolama ve soğutma yöntemlerine, taşımadan gıdanın nüfusa orantılı şekilde dağıtılmasına kadar, tedarik zincirinin her aşamasında kayıplar yaşanır.
Gıda israfının neredeyse yarısı, bireysel faaliyetlerden kaynaklanır. Tarladan sofraya geliş sürecinde miktarı gitgide azalan gıda, insanların satın alma ve tüketim alışkanlıkları nedeniyle israfın son aşamasına ulaşır. Gıda israfında en belirleyici etken , bireylerin gıdaya olan ihtiyaçlarını yanlış hesaplamasıdır. Bireylerin, ihtiyaçlarına uygun olarak gıda alışverişi yapmaması, fazla ve kullanılmayan gıdaların çöpe gitmesi veya çürümeye bırakılması, gıda israfının esas kaynağıdır.
Türkiye’de Gıda İsrafı
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın güncel verilerine göre Türkiye'de hane içindeki tüketime bağlı gıda israfı her yıl 7,7 milyon tonu bulmaktadır. Bu da yıllık kişi başı gıda israfının 93 kg civarında olduğu anlamına gelir. Endüstriyel gıda israfı da hesaba katıldığında Türkiye’deki gıda israfı 18 milyon tona dek ulaşır. Tüm bu verilerin ışığında Türkiye’nin gıda israfı konusunda ciddi önlemlerin alınması gereken ülkelerden biri olduğu yorumu yapılabilir.
COP 27 de Gıda Krizi de Görüşülüyor
Bu yazı hazırlandığında devam etmekte olan COP 27 de: İklim değişikliği ile ilgili mücadelenin odak noktalarından biri olan Gıda Güvenliği ve “Yeşil Tarım” uygulamaları da COP 27 nin gündemindedir.Nasıl kararlar alındığını sonuç bildirisi yayımlandığında göreceğiz.
Hoşça kalın.
Osman Nevres YILMAZLAR
[email protected]
