Dün, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü olarak kutlandı. İlk kutlandığı 1962 yılından beri çok şey değişti. O zamanlar yazılı basın vardı, sonra görsel basın çıktı. TV, internet, sosyal ağlar derken hepsi birden günümüzde medya adını aldı. Sanki bir medyum gibi ama farkı şu, medyum geleceği tahmin etmeye öalışırken, medya geleceği şekillendirmeye çalışıyor, hatta bazen başarıyor bile.
*
Sözlükte, iletişim araçları ve iletişim ortamı olarak anlaşılması gereken bir sözcük olan medya, insanların algısı üzerinde akıl sınırlarını aşan etkiler yapıyor. Medyanın kişiler üzerine yaptığı etki toplumların kaderini belirliyor sanki! Örneğin; Medya, gelişmemiş toplumlar üzerinde daha etkiliyken, gelişmiş toplumları aynı seviyede etkileyemiyor. Başka bir açıdan bakarsak, medya bireylerini rasyonel akıl düzleminde geliştirmeyen, çocuklarını işin aslını aramayı öğretmek yerine taklit etmeyi öğreten toplumların geleceğini sömürge düzeninin istediği gibi şekillendiriyor. Yani medya av olan toplumları öyle bir yönlendiriyor ki, avcı toplumların önüne doğru sürüyor.
*
Toplumlar bazen kendilerine benzer toplumlar ile birleşerek, bazen de farklı türdeki toplumlar ile karışarak halkları oluşturur, halklar da milletleri. Dolayısıyla milletler, kendisini oluşturan toplumun kalite özelliklerine göre şekil alır. Bir milletin, geliştiren bir millet veya geliştirmeyen bir millet olması, millet içindeki baskın toplumun özelliklerine bağlıdır. Toplumun özelliklerini belirleyen ise, toplumu oluşturan bireylerin ortak çıkarlarını sağlama, ortak hedeflerine ulaşma konusunda bir arada olma iradesi ve işbirliği yapma becerisidir.
*
Toplumu oluşturan kişiler “birey” olarak gelişmeye çalışacakları gibi “biroy” olarak kalmayı seçmiş de olabilirler. Hatta bazı toplumlarda biroy kadar bile değer bulamazlar. Bu kişilerin tercih ve davranışları üzerindeki etkisi ile medya toplumun kaderini kolayca etkiler. Medya, gelişemeyen toplumlarda yöneten bir güce ulaşırken, gelişebilen toplumlar medyayı yönetir. Medya, geleceği bilecek kadar güçlü olmadığı halde geleceğin, birilerinin öngördüğü şekilde oluşması için önce bireyleri sonra toplumları yönlendirebilecek güce sahiptir.
*
Temel çıkarlarını sağlamak üzere iş birliği yapan insanlardan oluşan toplumlar medya gücüni kendi çıkarları yönünde nasıl kullanabilir sizce?
*
Bakınız, her ne kadar 6. yüzyılda Çin’de icat edilmiş olsa bile matbaa ancak 15. yüzyılın sonlarında Almanya’da toplum için anlamlı sonuçlar sağlayacak şekilde kullanılmıştır. Bu kullanım şekli ile önce Almanlar, sonra takip eden diğer Avrupalılar toplumu etki altına alan Hristiyan din adamlarının baskıcı yalanlarına karşı baş kaldırarak ortaçağ karanlığından çıkmaya başlamış ve önce hür düşünme çağını ardından da bilim çağını başlatmıştır. Takip eden sadece üç yüzyıl içinde Avrupalı milletler, daha büyük ve bilek gücü daha yüksek olan doğu milletleri karşısında geliştirdikleri beyin gücü ile dünya hakimiyetini ele geçirmişlerdir.
*
Eski tip, tek taraflı basılı medyanın bu etkiyi yaptığı dünyada, günümüz dijital teknolojilerinin sağladığı yeni tip, etkileşimli medya nasıl bir etki yapar sizce?
*
Malumat üzerinde düşünemeyen, analiz yapamayan, malumattan bilgi üretemeyen, ilimden bilime geçemeyen, anlamadığı şeyleri anlamak için anlayış kapasitesini geliştirmeye çalışmak yerine, anlamadığı şeyleri reddederek komplo teorilerine sarılan, cevap vermek yerine laf sokmayı marifet belleyen kişilerin oluşturduğu toplumlar, yeni medyanın gücünü kullanabilir mi sizce? Yoksa avcı hayvanların karşısında, kaçmaktan başka bir şey bilmeyen av hayvanlarının oluşturduğu kalabalık sürüler gibi mi davranırlar?
*
Son teknolojinin eseri olan etkileşimli medyayı, geçmiş olsun, başınız sağolsun, Allah rahmet eylesin, tebrik ederim, kutlarım, Cumanız mübaret olsun, geceniz hayrlı olsun, vah vah, tüh tüh, oh oh gibi dilek, temenni ve dua paylaşımı ile sınırlanmış seviyede kullanan kişilerden oluşan toplumlar medyanın gücünden yararlanabilir mi sizce? Bunlarda işin aslını arama iradesi gelişir mi yoksa yalanları mı yaymakla mı yetinirler sizce? Tabi farkına varmadan. Medyanın da gücü buradan gelir, medya güttüğü toplumların güdürldüğünü farkına varmalarını önleyecek yöntemlerle güder.
*
Önceki gün Konya Büyük Şehir Belediye Başkanı sayın Uğur İbrahim Altay, Konya’lı gazetecileri ve medya erbabını 10 Ocak vesilesi ile akşam yemeğinde misafir etti. Duyarlılığı ve nezaketi için teşekkür ediyor emeği geçenlere selam gönderiyorum. Medyanın gütmediği bir toplum ve medyanın yaşamın gerçekleri ile uyandırdığı bir gelecek duası ile.
