Elinde bulunan olanakları ve gücü başka bir kimsenin iyiliği, onun gereksinimi için kullanma.olan Bağış ve Yardım Kavramı aynı zamanda kamu yararı için yapılan gönüllü katılımlar, eylemler, bireysel olarak yapılan parasal bağışlar, malzemeler ya da zamanını veya uzmanlığını yapılacak hizmetlerde harcama veya kullanma olarak tanımlanabilir.

Vergi Hukuku açısından bağış ve yardım, nakden veya ayni olabilir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması durumunda bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse takdir komisyonlarınca tespit edilecek değer esas alınacak ve bağışı yapan ve kabul eden tarafından kayıtlara alınacaktır

1- Bağış ve yardımın vergi hukukuna göre taşıması gereken özellikleri

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, ödenecek vergilerinin hesaplandığı matrahlarından Bağış ve Yardımı indirim konusu yapabilmeleri için aşağıda özet olarak sayılan şartları taşıması gerekir.

1.1. Kanunda kurum gösterilen ve kuruluşlara yapılması

Genel ve Özel Bütçeli İdareler, İl Özel İdareleri, Belediye ve Köyler, Kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara yapılan yardımlar kapsamında olmalıdır.

1.2. Bağış ve yardımların sınırları

1.2.1 Kazancın %5’i ile sınırlı yapılan bağış ve yardımlar

G.V. Kanununun 89/4. Madde hükmünde matrahının tespitinde sınırlı oranda indirime konu olabilecek bağış ve yardımlar ele alınmıştır. Yine diğer indirimler başlığı altında olmak üzere 552 Sayılı K.V.Kanununun 10/c bende hüküm altına alınmıştır.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. Madde ’sinde hüküm altına alınmıştır. Ticari Kara, KKEG ile yapılan bağış ve yardımlar ilave edilerek, istisnalar düşülecek %5’e matrah oluşturan kurum kazancı tespit edilmiş olacaktır. Bu durumda %5’i hesaplanan kurum kazancı ticari kar değil mali kardır. Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 03.05.2010 tarih B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 10-66 sayılı özelgesinde bu konu hakkında görüşlerini bildirmiştir. 5220 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. Madde ’sine göre “Kurumlar vergisi matrahının tespitinde beyannamede ayrıca gösterilmek şartıyla indirimler sırasıyla uygulanacaktır.”

Bu indirimler sıra gözetilerek yapılmalıdır, matrahın tespitinde indirimlerin sıralaması önem arz etmektedir. İndirimler sırası ile yapıldıktan sonra sıra bağış ve yardımlara geldiği zaman elde edilen kurum kazancına göre indirim yapılacaktır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-a, b, c, ç, d, e bentlerinde bağış ve yardımlar konu edilmektedir, bu tür bağış ve yardımlar var ise indirim sırası a bendinden başlayarak sırasıyla diğer bentlerin hükümlerine göre uygulanır.

1.2.2. Tamamı veya belirli bir kısmı kazançtan indirilen bağış ve yardımlar

Özel kanunlar içerisinde yapılan bağış ve yardımlar, ilgili yıl kazancına bakılmaksızın matrahtan indirilecektir. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/ç bendine göre, “Genel ve Özel Bütçeli Kamu idarelerine, İl Özel İdareleri’ne, Belediyelere, Köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak şartıyla öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, bakım ve rehabilitasyon merkezi, bakımevi inşaası için yapılan harcamaların bu kurum tarafından nakdi veya ayni bağış ve yardımların tamamı KKEG olarak dikkate alınıp daha sonra tamamı ilgili yıl Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nde ayrı olarak gösterildikten sonra Kurumlar Vergisi matrahından düşülecektir.” 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. Madde ’sininin devam eden bendine göre, “Kurumlar Vergisi mükellefleri Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatlerine yararlı sayılan derneklere ve bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara yukarıda sayılan türden yapılan bağış ve yardımların tamamını elde edilen kazanç tutarından indirim konusu yapabilir” şeklinde hüküm altına alınmıştır.

Kurum kazancı yapılan bağış ve yardımların tamamını karşılayacak durumda değilse, bu durumda sadece kazanç miktarı kadarı indirim yapılacak, indirilemeyen bağış ve yardımlar tutarları bir sonraki yıla devredemeyeceği için gelecek yıllarda kullanılması için zarar mahsubu söz konusu değildir

Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara yapılan bağış ve yardımlar 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10.maddesinde gıda bankacılığı ile ilgili bir düzenleme yoktur. Bu nedenle 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6.Maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre, safi kurum kazancının tespitin­de, Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanacağından dolayı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40.Maddesinde yapılan düzenlemeden Kurumlar Vergisi Mü­kellefleri de yararlanacaktır. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. Madde ’sinin birinci fıkrasını 6. Bendi uyarınca Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde fakirlere yardım amacıyla bankacılığı faaliyet yürüten vakıf ve derneklere yapılan gıda, temizlik ve yakacak yardımlarının maliyet bedellerinin tamamı KKEG yazılmadan doğrudan gider yazılarak indirim konusu yapılabilir.

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. Madde ‘sinin birinci fıkrasının ileri teknoloji bendi ve aynı şekilde 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. Madde ‘sinin birinci fıkrasının 10. Bendine göre; “Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi matrahının tespitinde, beyannamede ayrıca gösterilerek indirim konusu yapılabilir.”

Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri yoksa V.U.K hükümlerine göre Takdir Komisyonu’nca tespit edilecek değeri esas alınmaktadır.

Sanat kültür faaliyetlerinde bulunan dernek ve vakıflara Gelir Vergisi mükellefleri 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. Madde ’si, Kurumlar Vergisi mükellefleri 5520 Sayılı Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. Madde ‘si uyarınca ilgili madde hükümleri uygulanır.