"İşten Ayrılmadan Önce İbra Sözleşmesi İmzaladım, İşçilik Alacaklarımı Talep Edebilir Miyim? " Bu soru beklide işçilerin kafasını en çok kurcalayan sorudur.
İşçinin tüm hak ve alacaklarını ödemesine rağmen dava ile karşı karşıya kalıp yeniden ödeme yapmak zorunda kalmak istemeyen işverenler ise " geçerli bir ibraname nasıl hazırlanır?" sorusunu sormaktadır.
Bu sorulara cevap olabilecek bilgileri aşağıda derledik.
İşçi kendi isteğiyle işten ayrılabileceği gibi; işveren tarafından da gerçekleştirdiği bir eylem yüzünden, işden çıkarılabilir. bu durumda taraflar aralarındaki uyuşmazlıkları genelde doğrudan bir ihtarname çekerek veya arabulucuya başvurarak yada mahkeme kanalıyla çözmeye çalışırlar. Ya da Bunlara gerek kalmaksızın taraflar kendi aralarında anlaşarak iş akdini sona erdirmek istemektedirler. Tarafların anlaşarak iş akdini sona erdirirken işçi tarafından ibraname imzalanmasını işveren isteyebilir/istemektedir.
İbraname nedir?
İbranamenin kelime anlamı kabaca “aklama” belgesidir. İş Kanunu açısından değerlendirildiğinde “işçinin işvereni aklaması” olarak yorumlanabilmektedir. Önemi ise, İşçinin ibranameyi imzalayarak tüm alacaklarını tahsil ettiğini, işverenin kendisine borcu kalmadığını beyan etmesinden ibarettir. Nitekim “İbra Sözleşmesi” Türk Borçlar Kanunu’ nun 420.maddesinin ikinci fıkrasında “İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür.” şeklinde düzenlenmiştir.
ÖZETLE; 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE:
1. İbraname yazılı olmalıdır.
2. İbraname, sözleşme sona erdikten en erken 1 ay sonra imzalanmış olmalıdır.
3. İbra konusu alacağın türü ve miktarı açıkça belirtilmiş olmalıdır.
4. Ödeme noksansız yapılmış olmalıdır.
5. Ödeme banka kanalıyla yapılmış olmalıdır
İşçinin ibraname imzalamak için, işten ayrıldığı tarihten itibaren bir ay beklemesinin şart koşulması ise “işçi lehine yorum” ilkesinin bir sonucu olup işçi lehine oldukça önemli bir sonuç doğurmaktadır. Kanun koyucu, bu bir aylık süre içerisinde işçinin (şartları varsa) işe iade davası açması ihtimalini göz önünde bulundurarak, işverenin işçi üzerinde herhangi bir baskı kurmasını önlemek amacıyla bir aylık bekleme süresi getirmiştir. Ancak; burada sözü edilen bir aylık süre, ibranamenin imzalanması için beklenmesi gereken süre olup bir aylık süreyi beklemeden kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi ödemelerin yapılması ve ibranamede belirtilen ödeme koşullarının yerine getirilmesi elbette mümkündür.
işçi ve İşverenin ileride herhangi bir sorunla karşılaşmamaları açısından ibranameyi tam anlayıp ve yukarıdaki 5 koşulu yerine getirmeleri gerekmektedir.
