Mehmet Ali Mızırak
Ek İşyeri
01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“yeni TTK”) öncesinde, şirketler bakımından “ek iş yeri” uygulaması mevcut olup; şirketler, depolarını ya da merkez dışındaki ofislerini ek iş yeri olarak ticaret sicili nezdinde tescil ettiriyordu.
Ancak yeni TTK’nın yürürlüğe girmesi ile birlikte, “ek iş yeri” uygulamasının yeri “şube” örgütlenmesine bırakıldı ve ikincil mevzuat ile “bağımsız sermayesi veya muhasebesi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kendi başına sınai veya ticari faaliyetin yürütüldüğü yerler ve satış mağazaları” şube olarak tanımlandı. Her ne kadar ek işyerlerine ilişkin olarak kanunda herhangi bir düzenleme bulunmasa da pratikte bazı şirketler, tescil ettirmeksizin sadece vergi dairesine bildirimde bulunarak, ek işyerleri açmaktaydı. Dolayısıyla günümüzde, yeni TTK öncesinde tescil edilerek ve yeni TTK sonrası dönemde ise tescil edilmeksizin faaliyet gösteren ek iş yerleri faaliyetlerine devam etmektedir. Yeni TTK’da ek iş yeri kavramı yer almadığından, ek iş yerlerinin şube olarak yeniden tescil edilmesi hukuken önerilse de mevzuatın eski dönemde açılan ek iş yerleri bakımından sessiz kalması sebebiyle çoğu şirket tarafından bu ek işyerleri ile ilgili herhangi bir aksiyon alınmıyordu.
Ancak ticaret sicil müdürlükleri geçtiğimiz günlerde, yeni TTK öncesinde tescil edilmiş olan ek işyerlerine sahip olan şirketlere yazı göndererek, bu ek iş yerlerinin hala faaliyete devam ettiği varsayımıyla, şube olarak yeniden tescilini ya da kapatılmasını talep etmeye başladı. İlgili yazılarda sicil:
- sınai veya ticari faaliyetin yürütüldüğü yerler ve satış mağazalarının şube olarak tescile tabi olduğunu, ancak
- satış ya da üretim yapılmayan veyahut da sınai ve ticari herhangi bir faaliyet göstermeyen depo, irtibat ofisi vb. yerlerin tescile tabi olmadığını
vurgulayarak, ek iş yerleri sahiplerinin aşağıdaki aksiyonları alması gerektiğini belirtmektedir:
- Ek iş yeri faal değilse, bu durumda ek iş yerinin şubeye dönüştürülmesine gerek olmadığından, ticaret sicili kaydı kapatılmalıdır.
- Ek iş yeri faal olmakla birlikte, depo veya irtibat ofisi vb. gibi, satış ya da üretim yapılmayan veya sınai ya da ticari herhangi bir faaliyet göstermeyen bir ek iş yeri ise, ticaret sicili kaydı kapatılmalıdır.
- Ek iş yeri faal ise ve fabrika, atölye, mağaza vb. gibi “üretim ya da satış yapılan”, “sınai veya ticari faaliyet yürüten” bir ek iş yeri ise, şubeye dönüştürülmelidir.
Ek iş yeri kapatılacak ise, noter tasdikli yetkili organ kararı alınarak sicile başvurulacak ve kaydı silinen ek iş yeri için kayıt silme harcı ödenecektir.
Diğer yandan, ek iş yeri şubeye dönüştürülecek ise:
- Daha önce sicil nezdinde tescil edilen ek iş yerinin adresinde herhangi bir değişiklik yoksa ve merkezdeki sınırsız yetkililerin tamamı merkezde belirlenen yetki şekli ile şubede de yetkili olacaksa, bu durumda bir beyan formunun imzalanması yeterli olacak, ayrıca sicil harcı veya ilan bedeli ödenmeyecektir.
- Ancak (i) ek iş yeri adresinde değişiklik varsa, (ii) merkezdeki yetkililerin sadece bir kısmına şubede yetki tanınacaksa, (iii) şubeye merkezdeki yetkililerden farklı bir kişi atanacaksa veya (iv) merkezdeki yetkililerin yetki şekli değiştirilerek şubede yetki tanınacaksa, bu durumlarda yetkili organ kararı alınmalı ve değişiklik harcı ödenmelidir.
Görüldüğü üzere sicil, daha önce tescil edilen ek iş yerlerini tespit ederek, bu ek iş yerlerinin kapanması veya şube olarak örgütlenmesi için ek iş yerlerine süre tanımıştır. Ancak, yukarıda da bahsettiğimiz gibi, yeni TTK ile birlikte herhangi bir tescil işlemi yapılmaksızın kurulan ek iş yerleri de bulunmaktadır. Şu an için bu ek iş yerlerinin sicil tarafından tespiti mümkün olmamakla birlikte, herhangi bir denetim yapılması dururumda bu ek işyerlerinin de şube olarak örgütlenmesi veya kapatılması gerekecektir. Bu nedenle, sicilden herhangi bir yazı gönderilmemişse de yeni TTK sonrası dönemde açılmış ve sicile tescil edilmemiş olan ek işyerlerinin de yukarıda belirtildiği şekilde, faal olup olmadığı ve üretim, satış, sınai ve ticari faaliyet yapıp yapmadığı değerlendirmesi de yapılarak, kapatılması ve şubeye dönüştürülmesi uygun olacaktır.