Popüler ev satın alma ve kiralama sitelerine yoğunlaştım son günlerde. Belki inanmayacaksınız ama 360 binden fazla nüfusu olan Karatay ilçemizde sadece 20 adet kiralık daire var. Onların da büyük bölümü 1+1 cinsinden yani aile oturumuna çok uygun değil.
Karatay’a yakın nüfusa sahip Meram’da yine site daire bazında aile olarak düşündüğünüzde 40-45 ilan görüyorsunuz. Kişiler için kiralık odalar Meram’da daha fazla.
700 bine yaklaşan nüfusu ile Türkiye’nin en büyük ilçelerinden biri olan Selçuklu’da aile olarak kiralık daire arıyorsanız 100 civarında seçeneğiniz var.
Azıcık işten anlayanlar için söylüyorum, bunlar komik rakamlar… Milyonluk şehirde doğru düzgün oturacak kiralık daire yok.
Kiralık yok da satılık var mı derseniz!
O da yok.
Koca şehirde dişe dokunur birkaç bin satılık daire var.
Geçen sene Temmuz ayında konut krizi geliyor diye bol bol bağırmıştık. Konuştuğumuz ile kaldık! Salgın sürecinin olumsuz etkileri ve onun üzerine yaşadığımız döviz krizi maalesef inşaat sektörünü mahvetti.
Müteahhitler doğru düzgün maliyet oluşturamıyor.
Yılbaşında 90 TL’den alınan en uygun seramiğin metre kare fiyatı bugün için 250-300 TL.
250 liradan metreküpü alınan beton 500-600 TL…
Sayabileceğim onlarca inşaat malzemesinde 3’e hatta 4’e katlayan fiyatlar var.
Konya’daki inşaatçıların birçoğu yap-sat değil de sat-yap yapardı. Şu an için maliyet ortalaması çıkmadığı için inşaata temel atmaya korkar oldular.
Kimse elinde avucundakini kaybedip batmak istemez. Zaten akıllı bir müteahhit şu ortamda inşaat işi ile uğraşmıyor.
Piyasayı belediyelerin ve özel sektörün oluşturduğu kooperatifler bir nebze domine ediyor. Lakin kooperatifçilik de bence şu an için gayya kuyusu… Bu ödeme planlarıyla 15-20 sene bitmeyecek inşaatlar ve mağdur olacak üyeler çıkacak ilerleyen sürede karşımıza maalesef…
Bu yazdıklarımız sadece Konya’nın sorunu değil. Ülke bazında inşaat maliyetleri anlamında sıkıntı var.
Bu süreçte ev almak ciddi derecede hayal. Parası olanlar da mevcuttaki yapılı daireleri kaçırmamak için yatırım yapıyor. 3+1 daireler için 1-1,5 milyon lira bandında fiyatlar havada uçuşuyor.
Yaz aylarında uygun bir konumda oturulabilecek daire fiyatlarının %30-40’da artacağının korkusunu salıyorlar.
Bu durum tıpkı salgın sürecindeki çip krizine döndü. Araç üretimi olmadığı için bayiler sinek avlamaya başlamıştı. Süreç hala devam ediyor.
Bugünlerde inşaatçılar üretim yapmıyor, daha doğrusu yapamıyor.
Peki, inşaatçılar üretim yapmıyor diye nüfus artış hızımız mı düştü? Tabi ki hayır. Evlenecek olan da ev sahibi olmak isteyen de yerinde duruyor. Lakin ne yazık ki ortada ev yok.
ÖNEMLİ MALİYET KALEMİ ARSA
Peki, ne yapılabilir de bu kriz aşılır diye düşündüğümüzde karşımıza birkaç seçenek çıkıyor. Malum ki inşaatın arsa dışı kalemlerinde herhangi bir şey yapmak mümkün değil. Arsa fiyatları sanayide aldı başını gitti ama önümüzdeki TOKİ’nin Ardıçlı’da yaptığı harika bir örnek var. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız Murat Kurum öncülüğünde Ardıçlı’da yeni bir şehir inşa edilmişti.
Aynı şekilde Dedemli halkı için de Karaman Yolu’nda yeni bir mahalle kuruldu.
Özel sektörden belli şartları taşıyan ve yapım ve fiyat garantisi verebilecek firmalara sıfır veya sıfıra yakın bedelle uygun yerlerdeki hazine arazileri devredilebilir.
Bugün için inşa edilen 150 metrekare bir daire için 1 buçuk milyon maliyet biçiliyorsa bunun yarısını arsa fiyatı oluşturuyor. Yani 750 bin lira… Az buz bir şey değil.
Şehir merkezine 15-20 km uzaklıkta bu tür rezerv arsalar bulmak zor değil. Şehir planlama mühendisleri de gereken özveriyi gösterecektir.
Yeter ki böyle bir irade ortaya çıksın. Mesele garibanlıktan garibanı ev sahibi yapmaktan çıktı çok daha ileri safhada. Orta direk ev bulamıyor… Sallantıda!
Ve bu krize bugün el atmaz isek yarın başka başka sıkıntılar ile uğraşabiliriz.
Kentsel dönüşümle kat artırma fikri de gündeme geliyor lakin Konya’nın dokusunu bozmaya kimsenin hakkı yok. Şefik Can Caddesi’nin ve sırtlarının hali ortada…
Şehrin amirleri ve sektör temsilcileri bir araya gelmeli ve toprak zengini Konya’daki verimsiz araziler değerlendirilmeli…
