Bu hafta sizlere Konya’mızın yetiştirdiği be yetiştiği topraklara hizmet etmiş büyük alimlerden Hafız İsmail Konevi Efendi’den bahsetmek isterim.
Kendisi Konya doğumlu olup, doğduğu tarih net olarak bilinmektedir. İsmi, İsmail Vehbi bin Muhammed bin Mustafa, künyesi Ebü’l-Fidâ, lakabı ise Hüsâmeddin’dir. Tefsir ve fıkıh âlimlerinden olan İsmail Efendi, aynı zamanda da hattattır.
İlim tahsiline Konya’da başlayan İsmail Efendi, Şeyh Mustafa el-Konevi, Şeyh Halil Konevi, Muslihiddin Mustafa el-Maraşî ve Allâme Abdülkerim Konevî gibi pek çok âlimin rahle-i tedrisinde yetişerek kendilerinden feyz almıştır. İstanbul’daki birçok medresede müderrislik yapmış ve her bir talebesine ayrı ayrı ehemmiyet göstermiştir.
Kısa sürede ilmiyle İstanbul’da ün salan alim, Sultan III. Mustafa Han ile Sultan I. Abdül-hamid Han’ın takdirini kazanmıştır. Ayrıca Sultan Mustafa Han tarafından, İstanbul’da ders veren âlimlerin reisi olarak tayin edilmiştir. Kendisi I. Abdülhamit Han’ın imamlığını yapmıştır. Padişahlar, İsmail Efendi’nin sohbet ve vaazlarında hazır bulunmuş ve kendisinden istifade etmişlerdir.İsmail Konevi Efendi, 1172 Ramazan ayında Huzur Derslerini muhattap olarak atanmıştır.
Hafız İsmail Efendi, İstanbul’da bulunmasına rağmen memleketi Konya’da Şükran Mahallesi’nde bir medrese inşa ederek, medresenin ayakta kalması için de vakıflar tesis etmiştir. Sayın Uz eserinde, önceleri kendi ismiyle anılan bu medresenin sonradan müderrisleri sebebiyle Ağazade ve Köse Hasan Efendi Medresesi adıyla da anıldığını ifade etmiştir. 1926 yılında özel mülkiyete geçen medrese yerinin doğu tarafında Eşrefoğlu Sokağı üzerinde bulunan bölümü farkli kişilere satılırken, Altınçeşme Sokağı üzerindeki geniş bir bölümü ise Süleyman Ağa açında bir kişinin kullanımda kalmıştır. Uz, yıkılan medresenin Sahibata Katlı Otopark’ın içerisinde kaldığını ifade etmiştir.
1194/1780 yılında hacca gitmek istemesi üzerine, sultanın emriyle hususi bir kafile hazırlanmıştır. Hac görevini ifa edip dönerken Şam’da hastalanan İsmail Efendi, 1195/1781 yılında orada vefat etmiştir. Salihiye’de Zülkif Aleyhisselâm’ın makamının yanına defnedilmiştir.
Âlim ve zahit bir zat olarak tanınan İsmail Efendi, ömrünü okumak, talebe yetiştirmek ve eser yazmakla geçirmiştir. Yedi büyük cilt üzerine, Kadı Beyzâvîtefsiri’ne yazmış olduğu haşiyesi, ulema arasında Tefsir-i Konevî adıyla şöhret bulmuştur. Risaletü’l-İlmiyye, Risale-i ensariyye, Mead-i cismânî, Risale-i fi burhani temânü, Risaletü’t-tevhid diğer eserlerinden bazılarıdır.
Şehrimizde bulunan büyüklerimizin kıymetlerini bilip himmetlerine lâyık olabilmek duası ve ruhaniyetlerine birer Fatiha hediye etmek temennisiyle.
Sevgi ve saygı ile…
