Panik bozukluk, anksiyete bozukluğunun en yaygın çeşitlerinden biridir.
Panik atak ve panik bozukluk terimleri karıştırılabilir. Bu iki kavramın temel farkı; Panik atak, beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan yoğun korku veya endişe nöbetidir. Panik atak bir hastalık adı değil, yaşanan bir durumdur.
Panik bozukluk ise tekrar eden panik ataklar yaşayan ve bu ataklar nedeniyle önemli bir endişe, kaygı veya işlev bozukluğu yaşayan bir anksiyete bozukluğu türüdür. Örneğin araba sürerken panik atak geçirdiyseniz bir daha araba sürememe vb. gibi davranış değişikliklerine neden olursa buna panik bozukluk denir.
Panik Atak Belirtileri
Nefes Darlığı veya Boğulma Hissi: Nefes almakta zorlanma.
Göğüs Ağrısı veya Sıkışması: Kalp bölgesinde sıkışma, ağrı veya rahatsızlık hissi.
Kalp Çarpıntısı veya Hızlı Nabız: Ani kalp atışları, hızlı nabız hissi.
Baş Dönmesi veya Baş Ağrısı: Aniden gelişen baş dönmesi, baş ağrısı veya sersemlik hissi.
Terleme: Ani ve yoğun terleme, özellikle avuç içleri veya alında.
Ürperme veya Titreme: Vücudun titremesi veya ürpermesi.
Sıcak Basması veya Soğuk Terleme: Ani sıcaklık değişimleri hissi, vücutta üşüme veya terleme.
Mide Rahatsızlığı: Karın bölgesinde rahatsızlık, bulantı veya karın ağrısı.
Gerçeklikten Kopma Hissi: Kendinden veya çevresinden kopmuş gibi hissetme, olayların gerçek olup olmadığını sorgulama.
Ölüm Korkusu veya Kontrol Kaybı Korkusu: Aniden öleceği veya kontrolden çıkacağı hissi.
Panik atak sırasında bu belirtilerin dördü veya daha fazlası bir arada olabilir. Kişi genellikle beklenmedik bir anda bu belirtileri yaşar ve bu durum kontrol kaybı hissi yaratabilir. Panik ataklar genellikle kısa süreli olup, birkaç dakika içinde zirveye ulaşır.
- Ani olarak başlayan ilk ataktan sonra bireyde “beklenti anksiyetesi” adı verilen anksiyete türü görülmeye başlanırsa panik bozukluğa geçiş yaptığı düşünülebilir.
- Panik bozukluğu olan bireyler, panik atak geçirmenin sonuçları hakkında aşırı endişe duyarlar. Panik atağın bayılmaya, kalp krizi geçirmeye, ölmeye veya çıldırmaya neden olacağından endişe duyabilirler.
Panik atak mı yoksa kalp krizi mi?
Panik atak belirtilerinin çoğu fizikseldir, belirtiler çoğu zaman o kadar şiddetli olur ki kişi kalp krizi geçirdiğini düşünebilir. Genellikle kişi panik atak yaşadığında ve ardından hastaneye gittiğinde fizyolojik bir rahatsızlıktan dolayı bu durumu yaşamadığını öğrenir. Fizyolojik bir neden bulunulmadığında panik ataktan şüphelenilir. Panik atak semptomları kalp krizi gibi birçok rahatsızlığın belirtileriyle benzerlik gösterebildiğinden bir psikiyatriste gitmeden tanısını koymak mümkün değildir.
Panik Bozukluk Tedavi
Panik bozukluğun tedavisinde en yaygın kullanılan psikoterapi yöntemi bilişsel davranışçı terapidir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT):
Panik atakların altında yatan düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeye odaklanır. Kişiye, panik atakları tetikleyen düşünceleri tanımayı ve değiştirmeyi öğretir. Panik atak döngüsünü değiştirmek için kullanılan BDT tekniklerinden biri de maruz bırakmadır. Özellikle panik bozukluk gibi durumlarda, kişinin korktuğu veya endişelendiği durumlarla kontrollü bir şekilde karşılaşarak, korkularını azaltmayı ve bu durumlarla başa çıkmayı öğrenmesini sağlar.
Duygu odaklı psikoterapi, göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR) ile diğer birçok psikososyal tedavi yaklaşımları da uygulanabilmektedir.
Panik atak tedavisinde danışanların kendi başlarına yapabilecekleri birtakım önlemlerde vardır. Düzenli uyku rutini, stresli ortamlardan uzak durmak, kafein, alkol ve sigara kullanımını azaltmak, spor yapmak, gevşeme ve nefes egzersizleri öğrenmek ve günlük yaşamda uygulamak vs. panik atak geçirme sıklığının azalmasına yardımcı olabilecek önlemlerdir. Ancak her birey farklıdır ve en uygun tedavi planını belirlemek için bir uzmandan destek almak önemlidir.
Eğer siz de panik bozukluk yaşadığınızı düşünüyorsanız bir uzmandan destek alabilirsiniz.
Sevgilerimle.
