Hayatımızda planlamalar yaparız ve bazı hedefler koyarız. Bunların bir kısmı ulaşılabilir olur ama bazıları ise bizden ya da koşulardan kaynaklı ulaşılamayan hedefler olur. Orta Vadeli Plan açıklandı. Hedeflerin olması güzel ama tutarsızlıkları görünce insan sadece hedef koymak için koyulmuş gibi hissediyor. Baktığımızda hedeflenen rakamlar ile söylemler arasında uyuşmazlık olduğu görülüyor.
Büyüme rakamı 2022 yılı için %5 olarak belirlenmiş. Yılın 2.çeyreğinde ciddi bir büyüme olmasına rağmen %5 belirlenmesi 3. ve 4. Çeyreklerde büyümenin yavaşlaması öngörülüyor. En azından burada tutarlı bir durum söz konusu. 2023 ve 2024 yılları içinde %5,5 bir büyüme hedeflenmiştir. Enflasyon konusuna gelince Piyasanın 12 ay sonra enflasyon beklentileri ise %41,99 iken OVP yer alan 2023 yılı enflasyon beklentisi %24,9 olması tutarsızlık olduğunu gösteriyor. Cari açığın GSYH ’ya oranı da yüksek seviyelere geldi. Yıllık toplam Cari açık/GSYH oranı %3,95’e yükseldi. Doğrudan ve dolaylı yatırımların azaldığı bir ortamda, ülke risk priminin yükselmesi, dünyanın resesyona girmesi ve her geçen gün yeni risklerin oluşması işleri zorlaştırıyor.
Küresel enerji ve emtia fiyatlarının hareketliliği de bizim hedeflere ne kadar yaklaşabileceğimizi gösteriyor. Bu yıl ortalama 102 $ olması beklenen petrol fiyatları 2023 yılında ortalama 88 $ olabileceği tahmin edilmiş. Burada oluşabilecek oynaklıklar bizim hedefleri etkileyecektir.
İhracat konusundaki hedeflerimizin gerçekleşmesi de Avrupa’da yaşanacak resesyonun derinliğine bağlıdır. Bu yıl 255 milyar $ olması beklenen ihracat rakamlarının 2023 yılı için 265 milyar $ olması hedeflenmiştir. 2023 yılında ihracatta %4 artış ve ithalatta %4,1 azalış beklenmekte.
Gelelim can alıcı noktaya Dolar TL kaç lira olarak baz alındığına. Baktığımızda 2022 yılını 18.82 ve 2023 yılının da ortalamasının 21,52 olması bekleniyor. Raporda bunlar yazmıyor ama GSYH TL / GSYH USD beklentilerini kullanarak hesapladığımızda bu sonuçları elde ediyoruz. 2023 yılı için hedeflerin çok tutarlı olmadığı görülüyor. Bakalım seçim süreci ve parasal genişlemenin devam edecek olması mücadele edilmeyen enflasyonu olumsuz etkileyecektir. Tabi ki öncesinde Aralık-Ocak döneminde baz etkisiyle bir düşüş yaşanacaktır ve biz demiştik bakın demiştik söylemleri ile seçim öncesi para basmaya devam edilmesi muhtemeldir.
Rakamlar haricinde raporda metne baktığımızda ise; enflasyon hedeflemesi yapıldığı ve bundan sonuç alındığı belirtilmiş. Ama yapılan açıklamalara baktığımızda ise Işıltılı Bakanımız Nebati istesek enflasyon ile mücadele ederdik demişti. Burada ya rakamlar gerçekçi değil ya da alınan sonuçlar doğru değil anlamı çıkıyor. Aslında hem uygulamam yanlış hem de sonuçlar yanlış.
Özetlemek gerekirse rakamlar maalesef çok gerçekçi değil. Gelecek adına ben umutluyum. Seçim sonrası daha fazla yatırımlar geleceği ve enflasyonun dünya genelinde düşeceğini düşünüyorum ama milletimizin o zamana kadar dayanacak gücü de maalesef kalmadı çünkü her geçen gün alım gücümüz düşüyor.
Saygılarımla…11.9.2022
