Genellikle okul ortamında karşılaştığımız akran zorbalığı ‘bir veya birkaç öğrencinin bir başka öğrenciye karşı yaptığı saldırgan davranışlar’ olarak tanımlanır. Bu davranışlar genellikle güçlü olanın zayıf veya savunmasız olanı hedef almasıyla ortaya çıkar.

Akran zorbalığı hakkında;

Zorbalık her okul türünde ve kademesinde görülebilir.

Çocuklar çoğunlukla utandıkları veya üzüldükleri için bu olayı paylaşmazlar.

Karşı tarafı incitmek veya zarar vermek amacıyla yapılan davranışlar şakalaşma değildir.

Çocukların zorbalıkla baş etmesi için yetişkinlerin desteğine ihtiyaçları vardır.

Kızlar ve erkekler zorbalık yapar, cinsiyete göre zorbalık türleri farklılaşabilir.

Saldırgan davranışlar çevreden de öğrenilebilir ve pekiştirilir.

Hiçbir çocuk zorbalığa maruz kalmayı hak etmez. Bu asla onun suçu değildir.

Zorbalık her yaşta her çocuğun başına gelebilir.

Akran Zorbalığının Türleri

Fiziksel zorbalık:

Fiziksel zorbalık okullarda en sık görülen zorbalık türü.

Kişiye yönelik olarak yapılan fiziksel güç içeren davranışları içerir. Örneğin; tekme atmak, vurmak, itmek, tükürmek, saçını çekmek, kesmek, eşyalarına zarar vermek, eşyalarını çalmak, tuvaletin kapısını izinsiz açmak, uygunsuz el hareketleri yapmak vb.

Sözel zorbalık:

Kişiye veya ailesine yönelik olarak yapılan olumsuz yargılar, sözel davranışları içerir.

Örneğin; isim/lakap takmak (dombili, ezik, mankafa), hakaret etmek, küfürlü konuşmak, dalga geçmek, bağırmak, azarlamak, laf ile sataşmak vb.

İlişkisel zorbalık:

Kişinin sosyal ilişkilerine zarar vermeyi hedefleyen davranışları içerir. Öğretmenler veya öğrenciler tarafından fark edilmesi zor olan tür. Fark edilmesi daha güç olduğundan diğer türlerine kıyasla etkileri daha ciddi olabilmekte.

Örneğin; kişinin hakkında dedikodu yapmak ve yaymak, sırlarını ortaya çıkarmak, arkadaş grubundan dışlamak, soyutlamak, yanına oturmasını istememek, toplum içinde utandırmak veya küçük düşürmek, jest ve mimikler ile istenmediğini hissettirmek, görmezden gelmek, küsmek, kıskandırmak, taklit etmek, tehdit etmek, okul dışı aktivitelere dahil etmemek vb.

Dijital zorbalık:

Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte hayatımıza giren bilgisayar ve cep telefonlarını kullanarak yapılan davranışları içerir.

Zorbalık yapanlar anonimdir ve kimliklerini gizleyebilir.

Örneğin; kişiden habersiz onun bilgilerini kullanarak hesap açmak, sosyal medya aracılığıyla uygunsuz içerik paylaşmak, sosyal medyada kötü yorumlar yazmak ve hakaret etmek, izinsiz olarak fotoğrafını/videosunu paylaşmak vb.

Zorbalığa Maruz Kalanlar Çocuklar;

• Kendisini değersiz, yalnız ve mutsuz hissetme,

• Uyku problemleri

• Fiziksel belirtiler (karın ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı)

• Okula karşı isteksizlik, okuldan uzaklaşma, okulda kendini güvensiz hissetme, akademik başarıda düşüş, konsantrasyon problemleri, okul veya sınıf değişikliği

• Düşük benlik saygısı

• Depresyon ve kaygı

• Kendine zarar verme düşünceleri ve girişimi görülebilir.

Akran Zorbalığına Maruz Kalan Çocuklarınıza Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

Çocuğunuzun kendisini ifade etmesine izin verin, onu dinleyin.

Olaylarla birlikte duygular hakkında da konuşun.

Sınıfta, bahçede, parkta kısaca farklı ortamlarda kendini ifade etmesi için cesaretlendirin.

Çocuğunuza problem çözme becerileri kazandırma konusunda yardımcı olun. Bu konuda en önemli adım çocuklara sorumluluk vermek, kendiişlerini kendileri çözmesi konusunda destek olmak.

Okulla düzenli iletişime devam edin. Böyle bir durumla karşılaştığında öğretmenlerine danışmasını isteyin.

Çocuğun kendisini ifade etme becerisi kazandırılmalı, çocuğun özgüvenini artırmak için sosyalleşebileceği ortamlara, aktivitelere katılması sağlanmalı ve bu aktivitelerden çocuğun sevdiği, başarılı olabildiklerine yönlendirmeli ve motive edilmelidir. Çocuk bir şeyler başarabildiğini görmelidir.

Çocuğunuzu saldırgan olmaya veya karşılık vermeye teşvik etmeyin. Bunun yerine, çocuğunuza hakları konusunda ısrarcı olmasını öğretin.

Çocuğun psikolojik bir destek alması bu süreçte büyük önem taşır. Çünkü çocuk bir uzman ile iletişime geçerek sorun çözme becerileri kazanır. Kendisini ve duygularını ifade etme becerileri geliştirilip güçlendirilebilir.

Sevgilerimle..