İsmehan Tüfekçi
Sağlıklı beslenme
Merhaba kıymetli okurlarım,
Beslenme konusu günümüzde oldukça ön planda olan bir konu. Günden güne de değişen bir hal alıyor ve sürekli gelişiyor. Günümüzde birçok insan sağlıklı beslenmeye özen gösteriyor ve kendisi için en iyi seçenekleri belirleyip; vücuduna ve mental sağlığına iyilik yapmak istiyor.
Herkes sağlıklı beslenme ile ilgili bir kitap, makale, gazete ve dergi yazısı okuyor. Ya da televizyonlarda yayınlanan sağlık programlarını izliyor. Bu kaynaklardan edinilen bilgiler ile kişiye göre sağlıklı beslenme yöntemi oluşturuluyor. İşte bugün yazımızda sizler için doğru bilinen bazı yanlış beslenme alışkanlıklarını derledik…
Öğün atlayarak ve kısıtlı beslenerek zayıflamak, sürdürülebilir ve sağlıklı bir davranış değildir. Metabolizmanızı canlı tutmak ve yağ yakımını hızlandırmak için 3 ana öğün yapmak çok önemli. Ara öğün tercihi ise bireysel özellikler, kişinin yaşam şekli ve alışkanlıklarına göre değişebiliyor. Kısacası sağlıklı olmak ve sağlıklı kilo verebilmek için 3 ana öğün şart, ara öğün kişiye göre değişiyor; ancak ana öğünleri atladığınız durumlarda örneğin kahvaltı yapmadığınızda metabolizmanız yavaşlıyor.
Sürekli etraftan duyulan ve görülen son yemek yeme saatleri önerileri acaba doğru mu? Bilinenin aksine akşam 6 veya 7’den sonra yemek yemek, aslında zararlı değil. Buradaki ana mantık yatmadan iki saat evvel yemek yemeyi bırakmanız. Bunun sebebi ise hem gece midenizi rahatsız edebilecek olasılıkların azaltılması ve uyku kalitesinin düzeltilmesi. Özet olarak aslında belirli bir saat kısıtlaması doğru değil, sadece yatma saatinizden iki saat evvel yemek yemeyi bırakmanız daha faydalı olacaktır.
Karbonhidratlar temel enerji kaynağıdır, gün içinde yeterli karbonhidrat almazsanız kaslarınız beyne glikoz göndermek üzere enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Bu durumda 1 gr kas kaybı 2.7 gr su kaybına sebep olur. Hızlı kilo kaybederken aslında kas kaybetmiş olursunuz. Kaslarınızın azalması yağ yakan fabrikanızın küçülmesi gibidir, maalesef metabolizmanızda kalıcı bir yavaşlama meydana getirir, bu da hızlıca yeniden kilo almanıza sebep olur.
Son zamanlarda popüler olan protein diyetlerinin sağlıklı olup olmadığı gündem konusu. Uzun süren sindirim süresi sayesinde protein, bizi uzun süre tok tutar. Dolayısıyla çoğu diyette bol miktarda protein bulunur. Ancak sürekli uygulanan yüksek proteinli diyetler; böbrekleri yorabilir, yetersiz beslenmeye yol açabilir veya kan yağlarında artışa sebep olabilir. Dolayısıyla kilo vermek istiyorsanız sadece protein odaklı beslenmekten ziyade her besinin dahil olduğu beslenme biçimlerini tercih edebilirsiniz.
Başka birinin uyguladığı ve çok güzel sonuçlar aldığı bir diyet size uygun olmayabilir. Herkesin parmak izi nasıl farklıysa, vücut yapısı, bazal metabolizma hızı, fiziksel ve biyokimyasal özellikleri de farklıdır. Başka biri için ideal olan beslenme programı sizin ihtiyaçlarınızı karşılayamayabilir, hatta başkasını zayıflatan diyet size zarar bile verebilir.
Popüler diyetler olağanüstü sonuçlar vadeden ve çoğu zaman temel besin gruplarından birinin veya daha fazlasının tamamen beslenme düzeninden çıkarıldığı tek yönlü beslenmeye yönelik ve sürdürülebilir olmayan diyetler oluyor. Kalıcı olmayan ve geçici çözümler vadeden bu diyet listeleri, vücudun ihtiyaç duyduğu birçok besinden yoksun kalmasına ve ciddi sağlık problemlerine sebep olabiliyor. Sonrasında, yavaşlayan metabolizma ve sağlık sorunları ile ideal kiloya gelmek daha da zorlaşıyor. Bir diyet listesini uygulamadan önce o diyetin size uygun olup olmadığını, hayatınızı bu şekilde beslenerek geçirip geçiremeyeceğinizi sorgulayın.
Bazı haşlanmış sebzeler taze sebzelere oranla daha sağlıklı. Bunlardan en önemlisi havuç ve domatestir. Örneğin haşlanmış havuç daha fazla karotenoid içerirken, pişmiş veya buğulanmış domateslerinde likopenleri daha fazladır; bu da sağlığınız için oldukça iyi bir seçenektir.
Beslenmede doğru bilinen yanlışlar arasında sigaranın kilo aldırdığı konusu da yer alır. Aslında sigaranın sizin metabolizmanıza herhangi bir etkisi yoktur. Sigarayı bıraktıktan sonra kilo almanızın nedeni sigarasızlığı yiyeceklerle telafi etmenizdir. Beslenme hataları sigarayı bıraktıktan sonra psikolojik olarak da kişiyi etkilemektedir.
Egzersiz insan sağlığının ve iyi yaşamın vazgeçilmezlerinden biri ama nasıl ki her şeyin fazlası zararlıysa egzersiz de aşırı yapıldığı zaman sağlığı olumsuz etkileyebilir. Kararında yapmaya, abartmamaya özen gösterin ve egzersizi hayatınızdan asla çıkarmayın.
Beslenmeyle ilgili doğru bilinen yanlışlar arasında sıvı yağların faydalı olması inancı da yer alıyor. Doğal zeytinyağı dışındaki yağlar fabrikalarda yüksek ısı ve basınç altında üretiliyor. Pişirme sırasında daha da bozuluyorlar. Dolayısıyla bu tür yağları kullanmamak gerekiyor