Konya'daki o soruna doğal çözüm! Üretici bu habere çok sevinecek

Konya son yılların en kurak zamanlarından geçiyor. Bu durumdan en çok tarım üreticileri etkileniyor. Su sorununun imdadına ise kompost yani "doğal gübre" yetişiyor. Uzmanı detayları açıkladı...

Selçuklu Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü'nde çevre mühendisi olarak görev yapan Abdurrahman Cahit Gökal, yapılan işlemler sonucunda toprağın verimliliğini artıran ürünlerin yeniden toprağa kazandırıldığını ifade etti. Gökal ayrıca organik gübre yani kompostun Konyalı üreticiler tarafından ilgi gördüğünü belirterek Konyalı çiftçilere kompost sağlamak adına elde ettikleri organik gübre kapasitelerini artırma yolunda gittiklerini açıkladı. Hatta Gökal, internetten araştırma yaparak çiftçilerin organik gübrelerini kendilerinin üretebileceğini duyurdu.

MARKET ATIKLARI BU İŞLEMLE BOŞA GİTMİYOR!

Selçuklu Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü Çevre Yüksek Mühendisi Abdurrahman Cahit Gökal, atık meyve, sebze ve yapraklardan organik gübre yani ‘kompost’ ürettiklerini anlatarak belirli aşamalardan geçtikten sonra bu atıkların toprak görünümüne kavuştuğunu aktardı. Gökal, “Kompost özellikle belirli faaliyet sonucu ortaya çıkan organik materyallerin bazı işlemlerden geçirilerek bakterilerin biyokimyasal yollarla ayrıştırılması işlemiyle meydana gelir. Kompost pratikte doğal bir gübredir. Komposta, ıslah edici madde de deniliyor.

Belediye faaliyeti sonucunda ortaya çıkan; ağaçlar ve budama atıkları, biçilen çimler, semt pazarlarıyla birlikte marketlerin manav reyonlarından, toptancı halinden gelen çöpe atılmış meyve-sebze atıklarını kullanarak bunları belirli oranda su ile nemlendirip karıştırıyoruz. Yani havalandırma işlemini yapıyoruz. Böylelikle kompost sürecini başlatıyoruz. Ayrıca Konya’da 40-50 marketin manav reyonundan atılmış atık meyve ve sebzeler kamyonlarla bize geliyor. Biz de onları doğal gübreye yani komposta çeviriyoruz. Konya şartlarında yaz mevsiminde kompost yapımını 35-40 güne kadar düşürdük. Kışın ise bu süre 120 güne kadar uzayabiliyor. Çünkü kışın hava soğuk oluyor. Kompostun ise ortalama 60-65 derece iç sıcaklığa ulaşması ve nemli kalması gerekiyor. Bu dereceye ulaşan kompost kendini oluşturan meyve ve sebzenin bütün tohum özelliklerini kaybediyor. Yüksek sıcaklık nedeniyle kompostun içerisindeki zararlı patojenler ve bakteriler ölür. Sonuç olarak doğal, organik ve tamamen gübre özelliklerini taşıyan bir ürün ortaya çıkar” diye konuştu.

DOĞAL GÜBRE HER ALANDA VAR

Kompostun yani organik gübrenin tarım sektöründe kullanılabileceğini kaydeden Çevre Yüksek Mühendisi Gökal, kompostun kullanım amacının sadece belediyecilik faaliyeti değil toprakla temas eden her türlü ürün yetiştiriciliğinde kullanılabileceğini belirtti. Gökal, “Kompost; tarımsal, seracılık veya belediye faaliyetlerinin hepsinde yer alabilir. Ben bugün Selçuklu Belediyesi olarak peyzaj, park bahçe faaliyetlerinde, özellikle çim yetiştirmek için kompost kullanıyorum. Ama siz bunu tarım veya seracılık faaliyetlerinde de gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz” dedi. Ayrıca kompostun içerisinde kullandıkları ham maddeleri ve atıkları sayan Gökal, “Ağaç yongası, çim, çürümüş meyve sebze atıklarını kompost için kullanıyoruz. Ama temelde, fosfor, potasyum, magnezyum gibi maddelerle birlikte pratikte ağır metal olarak bildiğimiz ancak toprak ve bitkinin gelişimi için ihtiyaç olan üçüncül besin maddelerini de içeren bir yapıya sahiptir kompost” şeklinde konuştu.

SIFIR ATIK PROJESİNİN BAŞLAMASIYLA GELİNEN SÜREÇTE KOMPOST ÖNEM KAZANDI

Kompostun aslında yıllardan beri bilinen bir uygulama olduğunu anlatan Mühendis Gökal, Emine Erdoğan’ın ‘Sıfır Atık’ projesini başlatmasıyla gelinen süreçte kompostun daha da önem kazandığını dile getirdi. Gökal, “Normalde kompost yaptığımız bu maddeleri direkt katı atık sahasına yani çöp sahasına gönderiyorduk. Eğer tesiste gaz ünitesi varsa çöpte oluşan gazlar toplanıyordu. İlk önce metal elde ediliyordu. Sonra bunlar yakılarak elektrik enerjisine çevriliyordu. Eğer böyle bir tesis yoksa katı atık sahasında depo yapılıyordu. Ancak 2017 yılında Sıfır Atık projesi sonrasında bu organik atıkların gübreye dönüştürmenin kolaylığı görüldü. Selçuklu Belediyesi olarak bu noktada AR-GE ve deneme çalışmalarımız vardı. 2022 yılı itibarıyla da seri üretime aldık. Böylelikle kompost yapımında bugünkü sürece gelmiş olduk” ifadelerine yer verdi.

"KOMPOST, SU TUTMA KAPASİTESİ YÜKSEK OLAN BİR ÜRÜNDÜR"

Doğal gübrenin tarıma olan katkılarını anlatan Gökal, kompost kullanılan yerde sulamadan tasarruf edileceğine dikkat çekti. Gökal, “Kompost, su tutma kapasitesi yüksek olan bir üründür. Bu nedenle toprak sürekli olarak nemli kalır. Aynı zamanda topraklaşma yapısını iyileştirir. Bu da bitki kökleri için harika bir şeydir. Çünkü toprağı havalandırarak ve kaba tutarak bitki köklerinin daha hızlı büyümesini, toprağa daha iyi yapışmasını sağlar. Bitki besin maddesi olarak bilinen gübreler, bitkiye fayda sağlıyor. Ancak toprağa zarar veriyor. Ama kompost öyle değil. Kompost direkt toprağı beslediği için üzerindeki bitki her neyse bundan faydalanıyor. Aslında bizim burada yaptığımız şey bir anlamda hasta olan toprağı iyileştirmek. Toprağın eksik olan maddelerini kompost ile tamamlıyoruz. Bunun için kompost toprak iyileştirici veya ıslah edici madde olarak geçer” diye söyledi.

Ağaç dal budama atıklarının kompostun ham maddesi olduğuna da değinen Gökal, şunları dile getirdi: “Bu atıkları yonga haline dönüştürüyoruz. Sahada yonga haline dönüşen ağaç dallarını daha sonra tesisimizde ikinci bir kırma işlemine daha tabi tutuyoruz. Buna da talaş adını veriyoruz. Bunu yapmaktaki amacımız; kompost olgunlaşma süresini minimuma indirmek ve olgunlaşmış kompostta elenme sonrasında ortaya çıkacak istenmeyen madde ile çöpü en aza indirmek. Biz kompost yapımına ilk olarak yongayla başladığımız zaman verimimiz yüzde 50 oranındaydı ama yongayı talaş haline çevirip kompost sürecinde kullanmaya başladıktan sonra verimliliğimiz yüzde 99 seviyelerine çıktı.”

3 BİN TONU AŞKIN ORGANİK GÜBRE ÜRETTİLER!

2022 yılında organik gübre yapımına ilk başladıkları zaman bin 60 ton kompost üretimlerinin olduğunu kaydeden Gökal, 2023 yılında 3 bin ton, 2024’te ise 3 bin 250 ton kompost üretimine ulaştıklarını açıkladı. Gökal, “3 bin 250 ton kompostu sadece 4 personelle ürettim. Bu rakamı daha fazla artırmanın ve kompost üretim sürecini daha da kısaltmanın araştırmasını yapıyoruz. Şu anda Selçuklu Belediyesi Fidanlığında çalışmalarımızı yapıyoruz ancak en kısa sürede yeni alanımıza taşınacağız. Yeni yerimizde de hem yeni teknolojiyle hem de yeni kapasite artırımıyla birlikte çalışacağız” diyerek sözlerine son verdi. TUBA KAYA