Ayşe Özel
Ulaş Baba Kimdir?
Bu hafta sizlere Konya Numune Hastanesi’nin hemen yanında bulunan Ulaş Baba Türbesi’nden bahsetmek isterim.
Ulaş Baba veya Ulaş Dede olarak anılan zatın doğum ve ölüm tarihiyle beraber döneminde yapmış olduğu görevleri hakkında da maalesef net bir bilgiye sahip değiliz. Sayın Konyalı eserinde “ Ulaş Baba bir ilim yada din adamı mıdır? Bir devlet ulusu, kumandan veya emir midir? Bunu kesin olarak tespit edemiyoruz.” şeklinde kendisinden bahsetmektedir.
Ulaş Baba’ya ait Meram’da bir zaviye ve kalenderhanesi ile adını taşıyan bir değirmeni olduğu bilinmekle beraber vakıfları yağmalandığı için bu eserlerden herhangi bir ize rastlamak da mümkün değildir. Halk arasında bilinen unvanından ve türbesinin bulunduğu bölge ve Meram’daki kalenderhanesinden dolayı kendisinin, Kalenderî tarikatına mensup bir zat olduğunu tahmin edilmektedir.
Türbenin kitâbesi bulunmadığı gibi, bânîsinin kimliği de meçhûldür. Bina, mimari özellikleri esas alınarak 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başı arasına tarihlendirilir. Kübik bir kaide üzerinde sekizgen gövdeli türbe iki katlı olarak inşa edilmiştir ancak alt katı günümüze ulaşmamıştır.
Türbenin üst katına doğu cephesindeki iki kollu ve ara sahanlıklı bir merdivenle çıkılan düşey dikdörtgen formlu mermer bir kütle ortasındaki sivri kemerli bir kapıyla dahil olunur. Sekizgen planlı iç mekânda, kubbeye üçgenlerle geçilmiştir. Cephe duvarlarının üst bölümlerinde mazgal pencereler yer alır.Kuzey, güney ve batı cephelerinin alt bölümlerinde düşey dikdörtgen formlu büyük pencereler bulunur. Türbede yapı malzemesi olarak taş ve tuğla kullanılmıştır. Sekizgen gövde içten ve dıştan düzgün kesme taşla kaplı olup, örtü ve örtüye geçiş sistemleri tuğla ile örülüdür.
Ulaş Baba Türbesi’nin içi ve çevresi, Konya Selçuklu Belediyesi tarafından düzenlenmiştir. Günümüzde ise Cuma günleri ziyarete açıktır.
Son olarak şehrimizde bulunan büyüklerimizin kıymetlerini bilip himmetlerine lâyık olabilmek duası ve ruhaniyetlerine birer Fatiha hediye etmek temennisiyle.
Sevgi ve saygı ile…