İlim ve Edeb

ترك النفوس بلا علم ولا ادب
ترك المريض بلا طب ولا آس
Terk ün nufûsi bile ilmin ve lê edebin,terk ül marîdi bilê tıbbin ve lê êsin.
Bir İnsanı ilimsiz ve eğitimsiz(edeb'ten mahrum) bırakmak, bir hastayı doktorsuz havasız, ilaçsız yardımsız bırakmak gibidir.
İnsanda hayat neyse İslam'da da ilim öyledir.
Yüce Allah'ın adıyla okumayı emreden Alâk suresinin iniş sırası bir'dir, kalemle
yazmaktan bahseden kalem suresinin iniş sırası da iki'dir,bu da
İslam dininin okumaya yazmaya ilme ve hikmete verdiği değeri göstermesi bakımından çok önemlidir.

Yüce Allah'ın kendisinden başka ilah olmadığına önce mukaddes Zatını,sonra melekleri, üçüncü sırada da ilim ehlini şahid göstermesi
Âl-i imrân Suresi:18. Âyet. ilmin ve alimlerin şerefine delil teşkil eder.

Hiç kimse kendisini hidayete yönlendiren ve rezaletten alıkoyan ilim gibi bir fazileti kazanmamıştır,bir
kişinin de aklı düzgün olmayınca dini de düzgün olmaz.
Taberâni.Mu'cem ül Evsat.5/79.

Rasulullah efendimiz
İçinde hikmetten bir şey olmayan kalp harabe bir ev gibidir o zaman öğrenin öğretin dinde anlayış sahibi olun cahil ölmeyin Yüce Allah cahillik konusunda özür kabul etmez
Deylemi,Firdevs: 4590

İmam-ı Şafii r.a da bu babta şöyle buyuruyor:
Dünyanın şerefini isteyen ilim tahsil etsin, âhiretin şerefini isteyen ilim tahsil etsin, hem dünya hem de ahireti yani ikisini isteyen yine ilim tahsil etsin.

Bütün ilimler saygın olmakla beraber, kişiye farzı ayın olan ilimler, Kur'an ilimleri, hadis ilmi, fıkıh ilmi,ahlak ilmi gibi ilimler ön sırada kendini gösterir.
Şu noktayı da unutmayalım; İmam-ı şafii'nin buyurduğu gibi kişi ne kadar ilim okursa çok şey bilmediği ortaya çıktığına göre kibir ve gurura kapılmamalıdır.

Kişi ilmi Allah için okumalı okutmalı aktarmalı yazmalı ve imkân dahilinde onunla amel etmelidir.
İlim tahsil eden haddini bilmeli ve ilmiyle insanları küçük görmemelidir.
Kişi Şunu da bilmelidir : وفوق كل ذي علم عليم
"Her ilim sahibinin üstünde daha iyi bilen birisi vardır"
Yûsuf Suresi :76.Ayet.

Bağdatlı Ruhi'nin şu sözleri hem tasavvufu, hem de ilmi tahsil etmek isteyene yardımcı olur ve dikkatini çeker :
Gör zahidi kim sahibi irşad olayım der.
Dün mektebe vardı bugün üstad olayım der.
Daha dün bir şeyh efendiye gitti tarikata yeni girdi, bugün hemen başkalarını irşâd edeceğim diye kendini bir şey zanneder,ilim tahsiline yeni başladı kendini alim zannederek başkalarına yön vermeye çalışır. Hele bir olgunlaş, sonra yan, sonra başkalarına Allah'a sığınarak faydalı olmaya çalış.

Ey her şeyi bilen Yüce Allah, bizleri ve bütün mümin kardeşlerimizi haddini bilen, yanında duran haddi aşmayan ve engin rahmetine mazhar olan kullarından eyle.Âmîn.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Ahmet Özkan Arşivi