Bu hafta sizlere şehrimizin en yoğun noktalarından birinde, Karatay İlçesi, Akçeşme Mahallesi Eski Garaj civarında bulunan, günümüzde belediye otobüslerinin ardında kalan Fakih Dede Türbesi’nden bahsetmek isterim. Türbe Karamanoğulları Dönemine ait bir eser olarak karşımıza çıkmaktadır. Sur dışına inşa edilmiş olup Selçuklu- Anadolu Beylikleri- Osmanlı mimari özelliklerinin kesişimine de örnektir.
Türbe, kübik gövde üzerinde sekizgen tambur (kasnak) ve piramidal külahlıdır.Fakih Dede ile ilgili ulaşılabilen tek bilgi türbe kitabesidir. Tuğla içinde beyaz mermere kabartılan altı satırlık sülüs hatlı Arapça kitabede ”Bu türbe, alim, arif, muhakkik, bilinecek şeylerin bütün inceliklerine vâkıf, kalbiyle ve kalıbıyla Allah'a yönelen, Allah'ın tevfîki ve lütfuyla, zamanında tek olan abdal ve meczubların emiri, soyu-sopu necip (temiz) kişilerin reisi, milletin ve dinin delili, 860 yılı Rebîu'l Evvel Ayı'nın ortalarında Pazartesi günü ölen, Şeyh İsa oğlu Fakih Paşa'nın türbesidir.” yazısıdır.
Bu yazı kendisinin Konya’nın önemli manevi mimarlarından biri olduğunu bize açıkça göstermiş olsa da kendisi hakkında derin bilgilere maalesef sahip değiliz. Yoğun şekilde sorulan “Bazı büyüklerimiz hakkında neden bilgiye ulaşamıyoruz?”sorusuna cevap olması açısından bu durumu şöyle açıklayabiliriz. Bu durumun en önemli nedeni kendisinin bir eser bırakmış olmaması, eseri varsa dahi günümüze değin ulaşamamış olmasından kaynaklanmaktadır. Diğer yandan kendisini anlatan eserlerin de bulunmaması maalesef o dönemde yapmış olduğu güzelliklerin bugüne ulaşmasına perde olmaktadır.
Fakih Dede’nin sandukasının başucuna taştan kürevî dilimli bir şahide konmuş ve ön yüzüne de kemerli bir kitabe yerleştirilmiştir. Mermer üzerine kabartılan kitabede “Müminler ölmez, bir dünyadan öbürüne nakledilirler.” hadis-i şerifi yer almaktadır.
Fakih Dede’nin, yıkılıp yeri de satılan Saraçoğlu Medresesi yanına bir de zaviye yaptırdığı kaynaklarda belirtilmektedir. Ayrıca Sayın Konyalı eserinde, türbe yakınında günümüze ulaşamamış namazgâh, mescit ve çeşmeden de söz etmektedir. Eski Garaj civarındaki tarihi dokunun önemli ölçüde yok olduğu düşünüldüğünde Fakih Dede Türbesi’nin günümüze ulaşması oldukça kıymetlidir. Kaynaklarda türbenin 1923 yılında onarıldığından bahsedilmektedir. Maalesef çinilerle süslenen kısımlarına şu an itibarıyla pek rastlayamamaktayız.
Son olarak şehrimizde bulunan büyüklerimizin kıymetlerini bilip himmetlerine lâyık olabilmek duası ve ruhaniyetlerine birer Fatiha hediye etmek temennisiyle.
Sevgi ve saygı ile…
