Doğum tarihi bilinmeyen velinin ismi Ebu Hamid’dir. Evhadüddin lakabıdır ve İran’ın Kirman bölgesinden olduğu için Kirmani nisbetiyle bilinmektedir. 1235 yılında Konya’da vefat etmiştir.
Evhadüddîn Kirmânî önce Bağdât'ta evliyâdan Rükneddîn Süncâsî'nin derslerinde bulunmuş ve kendisinden isifâde etmiştir. Devamında yine evliyânın büyüklerinden Şihâbüddîn Sühreverdî Hazretlerinin derslerinde ve sohbetlerinde bulunmuştur.
Daha sonra hocasından aldığı yetkiyle ilim tâliplerini aydınlatmaya, mârifet sırlarını dünyaya saçmaya başlamıştır. Kendisi sanat kollarında çalışanların teşkilâtlanmasını ve bir disiplin dâiresi içinde yeni yetişen çırakların da tam bir edep, ahlâk numunesi olmasını arzulamıştır. Bu maksatla Abbâsî Halîfesi Nâsır bin Müstedî, halifeliğini tanıyan bütün İslâm memleketlerine, fütüvvet teşkilatını yeniden canlandırmanın gerekliliğine dair mektuplar göndermiştir. Bu alanda teşkilatı canlandıracak, insanları kardeşlik bağlarıyla birbirine bağlayacak önemli kimseleri de o memleketlere göndermiştir.
Bu bağlamda Evhadüddîn Kirmânî’de talebesi Ahî Evren ile birlikte 1205 yılında Anadolu'ya gelmiştir. Muhyiddîn-i Arabî, Şems-i Tebrîzî, Mevlâna Celâleddin-i Rûmî gibi zamanın büyükleriyle görüşerek Konya'ya yerleşmiştir. Kendisi için kurulan dergâhta dersler verip talebe yetiştirmiştir. Anadolu'nun birçok köyünü tek tek dolaşmış, insanlara Allah aşkını, din kardeşine muhabbetin gerekliliğini anlatmıştır. Dinin işlevi ve önemini anlattığı eserlerinden Misbâh-ül-Ervâh ve Menâkıb'ı meşhurdur.
Pek çok talebe yetiştiren Evhadüddîn Kirmânî'nin en büyük talebelerinden birisi Sadreddin Konevî'dir. Kendisinden on altı sene feyz alan Sadreddin Konevî, vefat ederken "Tabutumun üzerine Evhadüddîn Hazretlerinin seccadesini seriniz." diye vasiyet etmiştir.
Yine meşhur talebelerinden ve damadı olan Ahî Evran, Evhadüddîn Hazretlerinin vefatından sonra yerine geçmiştir. Moğollara karşı, halkın şuurlanması için elinden gelen bütün gayreti göstermiştir. Her şehir ve kasabada teşkilatlar kurarak, Ahîlik kardeşlik teşkilatı adı verilen ve bugünkü manada esnaf teşkilatı diyebileceğimiz bu kuruluşun mensupları, kısa zamanda birçok şehir ve kasabada teşkilatlanmıştır. Evhadüddîn Kirmânî'nin koyduğu temel prensiplerden ayrılmayan Ahiler, Anadolu Selçuklu Devletinin yerinde teşkil edilen Anadolu beyliklerine destek olmuşlardır. Bilhassa Osmanlı Beyliğine yardımcı olup desteklemiş, aradıklarını Osmanlı Devletinde bulup, onun saflarında yerlerini almışlardır.
Tasavvufta çok yüksek makamlara kavuşan Evhadüddîn Kirmânî Türbesi, Konya'da Musallâ Mezarlığı’nın içinde Şücâeddîn Türbesinin güneybatısındadır.
Şehrimizde bulunan büyüklerimizin kıymetlerini bilip himmetlerine lâyık olabilmek duası ve ruhaniyetlerine birer Fatiha hediye etmek temennisiyle.
Sevgi ve saygı ile…
