Ayşe Özel
Aşkan Dede Kimdir?
Bu hafta sizlere Meram İlçesi, Aşkan Mahallesi’nde medfun olan Aşkan Dede’den bahsetmek isterim.
Bildiğiniz üzere Meram kelime manası olarak; amaç, arzu, tema anlamlarına gelmektedir. Zamanındaki yeşil bahçeleri ve kurulan sohbet meclisleri Konya halkı tarafından özlem duyulan ve kavuşulmak istenen yer haline gelmesine neden olmuştur. Bu nedenle bu bölgeye Meram adı verilmiştir. Bu isimle tarihlere, belgelere, vakfiyelere, seyahatnâmelere, kitaplara, şiirlere konu olup dilden dile, gönülden gönüle yayılmıştır.
Peki Aşkan ismi nereden gelmektedir?
Bölgenin ismi ile ilgili rivayetlerden biri şu şekildedir. Döneminde Konya’yı Meram bölgesine bağlayan tek yol kıvrıla kıvrıla giden Aşkan Yolu idi. Mevlana Hazretleri ve dostları Meram’da yapacakları sohbet meclisi için bu yoldan gidip geldiklerinden dolayı bölgenin ismi Âşıkan(Aşıklar) olmuş sonrasında ise Hıyaban-ı Âşıkan olarak ünlenmiştir. Devamında Aşkan olarak anılmıştır.
Diğeri ise bu bölgede yaşayan Hakk aşığı bir zata, Âşıkan denilmiş yaşadığı yerde onun ismi ile anılmıştır. Doğum ve ölüm tarihi bilinmeyen Aşkan Dede, döneminin keramet sahibi ve ermişleri arasındadır. Aşkan Camii’nin batısında medfundur.
Bir dönem burada Hankâh-ı Âşıkan denilen bir hanın bulunduğundan da bahsedilmektir.
Bölgenin ismi her ne kadar farklı rivayetlere dayanmış olsa da temelinde aşk vardır ki bu aşk Hakk’a duyulan İlahi bir bağlılıktır.
Bizlere ne mutlu ki şehrimizde bulunan bir mahallenin ismi dahi bize İlahi aşkı hatırlatıyor. Ecdadı tanımamız, öğrenip kendi benliğimize ışık tutabilmemiz için kapılar aralıyor.
Şehrimizde bulunan büyüklerimizin kıymetlerinin bilip himmetlerine lâyık olabilmek duası ve ruhaniyetlerine birer Fatiha hediye etmek temennisiyle.
Sevgi ve saygı ile…