Uzmanı Uyardı: İndirim Değil Stok Boşaltma!
Dünyada her yıl kasım ayının son cuma günü başlayan alışveriş indirimleri, Türkiye'de de büyük ilgi görüyor. Günümüzde kasım ayının başlaması ile birlikte başlayan Kasım indirimleri vatandaşlara ihtiyacı olmasa bile alışveriş yapmaya sürüklüyor.
Kasım indirimleri gibi çeşitli dönemlerde bu tür kampanyaların yapıldığını ifade eden Tüketiciler Birliği Konya Şube Başkanı Mustafa Dinç, “Kasım indirimleri yurt dışından gelmiş bir ithal bir kültür. Amerika'da 1030’lu yıllarda başlamış bir olay. Noel'den önce alışverişin başlaması ile ilgili bir kampanya yapıyorlar. Cuma günü orada işte o günkü kampanya olan izdihamdan dolayı ortalık karışıyor. Her taraf darmadağın oluyor, trafik altüst oluyor. Ona da Kara Cuma diyorlar. Yani işin aslı oraya dayanıyor. 1990’ların sonu 2000'lerin başlarında bu kampanyalar Türkiye'ye gelmeye başladı. Kapitalist sistemin alışverişleri hızlandırmak için çeşitli dönemlerde uyguladığı tekniklerden birisi. Bunun gibi çeşitli günler var. Sevgililer günü, anneler günü, babalar günü gibi bu da onlardan birisi” şeklinde konuştu.
KASIM AYINA YAYILMAYA BAŞLADI
Geçmiş yıllarda Kasım ayının son Cuma günü gerçekleşen indirimlerin günümüzde kasım ayına yayıldığını belirten Dinç, “Önceden sadece Kasım ayının son cuması olan cuma günü yapılırdı. Şimdi ayın geneline yayıldı. Yani mesela 11 Kasım gibi değişik uygulamalar var. Bu bir günlük alışverişi önce bir haftaya çıkarttılar. Kasım'ın son haftasıydı, şimdi tüm Kasım ayına yaymaya başladılar. Çeşitli isimler altında kasımın ayının başında başlayıp kasımın sonuna kadar süren sürekli bir kampanya haline geldi. Buradaki amaç firmaların yılsonu stoklarını bitirmek. Ürünlerin modelleri değişiyor, yeni yıla geçiliyor, ellerindeki ürünleri eritmek için indirim adı altında vatandaşı harekete geçirmeye çalışıyorlar. Çünkü şöyle bir tüketici psikolojisi var, insanların imkanları kısıtlı, ceplerindeki para az ve bunu harcamakta tereddüt ediyorlar. Yani bir pazara gittiğiniz zaman bile önce bir dolaşırsınız, bir fiyatları araştırırsınız, sonra bir alışverişe bir noktada başladıktan sonra arkası gelir ve çoğu zaman daha ucuz fiyat bulduğunuz yere geri dönmeden, daha yüksek fiyattan bile alıp çıktığınız oluyor. Bu da onun gibi. Tüketicileri bir şekilde alışverişe başlatmak için uyguladıkları metot. İşte bazı ürünlerde bu tip rakamlar veriyorlar. Maliyetin altında orada alışverişe başladıktan sonra özellikle alışveriş sitelerinde hemen bu ürünü alan şunu da aldı, bunu alan bunu da aldı, bunun yedek parçası bu şeklinde astarı yüzünü geçen maliyetlerle alışveriş yaptırıyorlar ki bu alışverişlerden sonra baktığımız zaman çoğu ürünün fiyatı bir önceki aydan, Kasım'dan önceki aydan aşırı zamlarla şişirilmiş. 150 liralık bir ürün öncelikle 300 liraya çıkartılmış sonra Kasım'da yüzde 50 indirimle tekrar 150 liraya düşürülmüş ürünler oluyor. Vatandaş indirimli aldığını zannediyor ama genel olarak baktığı zaman da indirim olmadığı anlaşılıyor. Bir şekilde o vatandaşın psikolojisinden faydalanıp vatandaşı gaza getirip orada satış yaptırıyorlar” şeklinde konuştu.
LİSTEDE YAZILI OLAN ÜRÜNLER ALINMALI
Alışverişe çıkmadan önce evde bir ihtiyaç listesi hazırlanması gerektiğini ve alışveriş yaparken lise dışına çıkılmaması gerektiğini söyleyen Mustafa Dinç , “Burada bizim vatandaşlara sürekli söylediğimiz şey bir alışveriş yaparken mutlaka bir listeniz olsun. Alışveriş listenizde yazılı olmayan bir şeyi almayın. Alışveriş merkezlerinde marketlerde bir süt almaya gidiyorsunuz, bir bakıyorsunuz 30 çeşit almışsınız çıkmışsınız yani onun fiyatı düşmüş, bunun fiyatı şöyle olmuş derken ihtiyacımız olmayan onlarca ürün alıyoruz. Kasada bile ödeme yaparken kasiyer size şunu da almışsınız, bu da indirime girdi diyerek alışveriş kapasitenizi artırmaya çalışıyorlar. Vatandaş burada ihtiyacı olmayan ürünlere yönelmesi, almaması lazım. Yani listenizde ne yazıyorsa onu alıp çıkmanız lazım” dedi. –Buse Aşcı
