İnsan ve hayvan sağlığının geleceği: ‘Tek Sağlık’

Tek Sağlık yaklaşımını anlatmak ve toplumda farkındalık oluşturmak amacıyla dünyada her yıl 3 Kasım ’’Tek Sağlık Günü-One Health Day’’ olarak kutlanmaktadır.

1762 yılına kadar ortak yürütülen hayvan sağlığı ve insan sağlığı alanındaki çalışmalar; Hayvan sağlığı alanında yaşanan ve ekonomiyi ve gıda sektörünü bitme noktasına getiren salgın hayvan hastalıkları nedeniyle, hayvan sağlığı hizmetleri için ayrı bir çalışma alanı olarak, veteriner hekimlik eğitimi ve çalışma alanı oluşturulmuştur.

Ancak; İnsanlarda görülen hastalıkların % 61 inin hayvan kökenli olması ve 200 den fazla zoonoz hastalık nedeniyle, kısa süre sonra, bu şekilde, tamamen farklı iki sağlık alanın oluşturulmasının yanlışlığı ve zorlukları görülmeye başlamıştır. İnsanlarda ve hayvanlarda görülen ortak hastalıklar konusunda birlikte çalışmalar yürütülmesinin gerekli olduğu anlaşılmıştır. Bunun üzerine, "Tek Sağlık Konsepti" gündeme gelmiştir.

Buradaki amaç, insanlarda ve hayvanlarda görülebilen ortak hastalıklar üzerinde, her iki mesleğin birlikte çalışarak, daha etkili teşhis, tedavi ve mücadele yöntemleri geliştirmektir.

Hayvan sağlığı, insan sağlığı ve çevre birbirine derinden bağlı bir sistemin parçalarıdır.

İnsan Sağlığı: İnsan hastalıklarının en az %75’i hayvanlardan kaynaklanmaktadır.

Hayvan Sağlığı: Gıda kaynağı olarak faydalandığımız hayvanlarda görülen hastalıklar, küresel olarak %20’lik bir üretim kaybı oluşturmaktadır.

Çevre Sağlığı: Son 30-40 yılda ortaya çıkan her hastalık, yaban hayatının ihlâli veya demografik yapıda meydana gelen değişikliklerden kaynaklanmaktadır.

Küresel iklim değişikliklerinin sonucunda yeni veya yeniden ortaya çıkan ve çıkabilecek olan birçok zoonoz hastalık riski vardır. Son yıllarda ortaya çıkan hastalıkların %75 i zoonoz karakterlidir. Tüm bu gelişmeler göz önüne alındığında, önümüzdeki yıllarda ortak çalışmanın (Tek Sağlık Konseptinin) önemi daha da artacaktır.

Toplum ve devletin tüm kurumlarıyla COVİD 19 salgınıyla mücadele ettiğimiz geçen yıllarda, birer sağlık çalışanı olarak Veteriner Hekimler, tüm dünyada genel kabul gören ‘‘Tek Sağlık’’ yaklaşımı çerçevesinde fedakarca çalıştılar ve çalışmaya devam ediyorlar.

Bu yaklaşıma göre çevre, hayvan ve insan sağlığı ayrılmaz bir bütündür; birinde yaşanacak bir aksama halk sağlığına doğrudan yansır. Bu bilinçle çalışmalarını sürdüren Veteriner Hekimler, özellikle pandemi döneminde gerek laboratuvarlarda aşı çalışmalarıyla (TURKOVAC AŞISI), gerek sokaklar ve kamu kurumlarının binalarında yaptıkları dezenfeksiyon çalışmalarıyla, gerekse güvenli gıda üretim süreçlerinde özveriyle hizmet ettiler ve etmeye devam ediyorlar. Diğer yandan da klinik ve barınaklarda hayvan dostlarımızın muayene ve tedavilerine aralıksız devam ediyorlar.

Biz Veteriner Hekimler; Hayvanları önemsiyoruz, İnsanları önemsiyoruz, Çevreyi önemsiyoruz.

Sadece insan sağlığını korumaya çalışmak asla yeterli değildir! İnsan Sağlığını korumanın yolu, hayvan ve çevre sağlığını korumaktan geçer.

İnsan sağlığının ve hayvan sağlığının korunması ne kadar önemseniyor ise, Tek Sağlık Konseptine o kadar önem verilmelidir. Bu konuda 17 Ekim 2022 tarihinde Dört Organizasyonun işbirliği ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Dünya Sağlık Örgütü(WHO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü(WOAH,OIE olarak kuruldu) tarafından beş yıllık (2022-2027) sağlık tehditlerini daha iyi önleyebilen, tahmin edebilen, tespit edebilen ve bunlara yanıt verebilen ve insanların, hayvanların, bitkilerin ve çevrenin sağlığını iyileştirirken aynı zamanda Sürdürülebilir Kalkınma’ya katkıda bulunan bir dünya için Yeni bir Tek Sağlık Eylem Planı (TS OEP) başlatılmıştır. İnsan sağlığından sorumlu Sağlık Bakanlığı ile hayvan sağlığından ve gıda güvenliğinden sorumlu Tarım ve Orman Bakanlığı bünyelerinde bu ortak çalışmaları yürütecek ve organize edecek güçlü ve etkin birimlerde oluşturmalıdır.

Sağlığın Geleceği “Tek Sağlık” Konseptinin ve Projesinin başarılı olabilmesi ile mümkündür.

Veteriner Hekimliğin ve Beşeri Hekimliğin kucaklaştığı 3 KASIM TEK SAĞLIK Günü Kutlu Olsun.”