Fonksiyonel Gıdalar Nedir?

Söz konusu “beslenme” olunca her gün yeni bir bilgi ediniyoruz. Farklı beslenme alışkanlıkları, sağlık üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle mutfaklara yeni yeni yerleşen gıdalar, yıllardır tükettiğimiz bazı besinlerin aslında faydalarını bilerek beslenmek yaşam kalitesine daha da fayda sağlıyor. Günümüzde yiyeceklerden sadece doymak için değil, hastalıklardan korunmak ve tedavilere destek olmak için de yararlanılıyoruz. Fonksiyonel beslenme işte bu noktada karşımıza çıkıyor.

FAYDALARI ZAMANLA

KEŞFEDİLDİ

Hangi yiyeceğin ne fayda sağladığının bilinmesi, insanların sağlıkları üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasına imkân tanıdığını belirten Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada, “ Son yıllarda tüketicilerin günlük olarak tükettikleri yiyecekler ile sağlıkları arasındaki ilişkiye verilen önemin artmasıyla birlikte, fonksiyonel gıdalara gösterilen ilgi de artmaktadır. Geleneksel olarak tüketilen gıdaların yapıları incelendiğinde, bu gıdaların içerdiği faydalı maddeler zamanla keşfedilmiştir. Bu faydalı içeriklerin zenginleştirilmesiyle birlikte yeni besinler üretilmeye başlanmıştır. Hangi yiyeceğin ne fayda sağladığının bilinmesi, insanların sağlıkları üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasına imkân vermiştir. Dolayısıyla, yiyecek ve içecek seçiminde bu durumu daha fazla göz önünde bulundurmaktadırlar. İlk olarak 1980’li yıllarda Japonya’da araştırılmaya başlanan ve terim olarak kullanılan ‘fonksiyonel gıdalar’, daha sonra Avrupa ve Amerika’da da zamanla yaygınlaşmıştır” ifadelerini kullandı.

FONKSİYONEL GIDALAR

HASTALIKLARI ÖNLÜYOR

Fonksiyonel gıdaların özelliklerinin altını çizen Başkan Hulusi Ada, “Fonksiyonel gıdalar; temel beslenmenin ötesinde vücut için faydaları olan, belirli hastalıkların önlenmesinde ve hastalığa yakalanma riskinin azaltılmasında rol oynayan yani sağlığa bir fayda sağlayan gıdalar olarak tanımlanmaktadır. Bu faydaları sağlayan bileşenler, besinlerin içinde doğal olarak bulunabildiği gibi besinler işlenerek dışardan da eklenebilmektedir” dedi.

İLAÇ DEĞİL

Fonksiyonel gıdaların ne gibi formlarda karşımıza çıktıklarını anlatan Hulusi Ada, “Fonksiyonel gıdalar; ilaç, hap, kapsül, besin takviyesi vb. gibi formlarda olmayıp normal meyveler ve sebzeler, tahıllar, içecekler, takviye edici gıdalar, zenginleştirilmiş ve geliştirilmiş gıdalar gibi besinlerden oluşmaktadır. Normal günlük beslenmenin bir parçasını oluşturmaktadır. Bu yüzden, kontrolsüz olarak ve fazlaca tüketildiğinde güvenli değildir” şeklinde konuştu.

TAKVİYE EDİCİ GIDALARLA

KARIŞTIRILMAMALIDIR

Fonksiyonel gıdaların ‘takviye edici gıdalardan’ farklı olduğunun altını çizen Ada, “Gıdaların, özel amaçlara yönelik olarak; vitamin, mineral, yağ asidi, antioksidanlar vs gibi yönlerden zenginleştirilmesi ve içeriğinin güçlendirilmesi fonksiyonel gıdaların temel yöntemidir. Probiyotikler, prebiyotikler, omega-3, vitaminler ve mineraller, beta-glukan, beta keratin, lökopen vb içerikler fonksiyonel gıdalarda kullanılan içeriklerden sadece bazılarıdır. Halk arasında ‘takviye edici gıdalar’ ve ‘fonksiyonel gıda’ kavramları sıkça karıştırılmaktadır. İkisi arasındaki temel fark, ‘fonksiyonel gıdaların’ klasik bilinen yiyeceklerden oluşması ve normal beslenmenin bir parçası olarak tüketilmesiyken; ‘takviye edici gıdaların’ ise klasik yiyecek formatından ziyade kapsül, toz, içecek vb formlarda tüketiciye sunulmasıdır” ifadelerini kullandı.

FONKSİYONEL GIDALAR

ARTIK MUTFAĞIMIZDA

Mutfağımızda kullandığımız fonksiyonel gıdalar hakkında bilgi veren Ada, “Fonksiyonel gıda çeşitlerine örnek vermek gerekirse; probiyotik yoğurtlar, laktozsuz sütler, glutensiz gıdalar, gingko ve ginseng içeren içecekler, omega-3 içeren yağlar, düşük kalorili gıdalar, düşük sodyumlu tuzlar, diyabetik gıdalar gibi sektörde oldukça fazla ürün sayılabilir. Kavun ve kereviz: Kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir ve serbest radikalleri etkisiz hale getirir. Turunçgiller: Serbest radikalleri nötralize eder ve kanserle savaşta etkili olabilir. Yeşil çay: Kanser riskini azaltır ve serbest radikalleri etkisizleştirir. Greyfurt: Anti kanser ve antioksidan özelliği taşır. Yulaf: Göğüs ve kolon kanseri için riskleri azaltabilir. Zeytinyağı: Antikanser özelikte olup iyi kolestrol (HDL) ve antioksidan artışı sağlar. Soğan (sarı ve kırmızı): Kalp hastalıklarını azaltabilir. Biberiye: Antioksidan özelliği bulunur. Kolesterol oksidiyonunu, kanseri ve Alzheimer’ı önleyebilir. Ispanak: Yaşa bağlı makül (deri lekesi) tedavisi üzerinde etkilidir. Ayçiçeği tohumu: Antioksidan özelliği bulunur ve bağışıklığı destekler. Kan yağ seviyelerini düzenler. Cilt sağlığına iyi gelir ve doku onarımına yardımcı olur. Domates: Prostat kanseri tedavisinde etkili. Antioksidan özelliği bulunur.” dedi. •Gizem Başar