Çocuklarda Endişe Veren Arkadaşlık: Hayali Arkadaş!

Özellikle, okul öncesi yaş grubunda sıklıkla yaşanan hayali arkadaş edinme dönemi, genelde ebeveynler tarafından endişe ile karşılanıyor. Ancak uzmanlar, durumun kontrol altında tutulduğu takdirde hayali arkadaşların, çocuk gelişimi açısından olumlu bir etki yarattığını ifade ediyor.

Birçok ebeveynin, çocuklarının görünmez bir hayali arkadaş edindiği ilginç tecrübeler yaşadığı zamanlar olmuştur. Bu genelde anne babaları korkutan bir durum olsa da Konya’nın Sesi’ne özel açıklamalarda bulunan Aile Danışmanı & Çocuk Gelişim Uzmanı Burcu Çiçek Yağcı, bunun korkulacak bir durum olmadığını söylüyor.

HAYALİ ARKADAŞ KÖTÜ BİR DURUM MU?

Hayali arkadaşın kötü bir durum teşkil etmediğini ifade eden Çocuk Gelişim Uzmanı Burcu Çiçek Yağcı, “Tahmin edilenin aksine hayali arkadaş kötü bir durum değildir. Bazı aileler bu durumdan endişe etse de çocuğa faydası olan bir durumdur. Çocuğumuzun hayali arkadaşının olması endişe verici bir durum olarak değerlendirilmemelidir. Psikolojik bir rahatsızlık olarak değil, gelişimin bir basamağı olarak ele alınmalıdır. Her çocukta görülmese de bazen bazı çocuklarda görülmesi psikolojik bir rahatsızlık yerine her çocuğun özel olduğu ve her gelişimin kendine has yolları olan bir kavram olduğu düşünülmelidir. Hayali arkadaşlar, çocukların zihin teorisi bağlamında kurdukları oyunlar ve düşler sayesinde diğerlerinin düşüncelerini daha iyi anlayabilmelerini sağlayan ayrı ve özel bir alan olarak da değerlendirilmektedir. Hayali arkadaş geliştirmek çocuğumuzun hayal dünyasını geliştirmekte ve ihtiyaçlarına yönelik destekleyici bir yönü ile ortaya çıkar. Hayali arkadaşlar bazen yaramazlıklar yapan kötü sözler söyleyen, kabul edilmeyen davranışları yapan biri olarak karşımıza çıkabilir. Bazen duvarı çizen kişinin, bardağı kıran kişinin, bilgisayarı düşüren kişinin hayali arkadaşı olduğunu söyleyebilir. Çocuk bu durumda hayali arkadaşı kendisini korumak için kullanabilir. Yaptıklarını, onun yaptığını söyleyerek kendini rahatlatmak isteyebilir. Hayali arkadaş; çocuk nerede isterse orada olan, hangi oyunu oynamak isterse onu oynayan, koşulsuz kabul eden bir arkadaştır. Travma mağduru çocuklarda, yoğun korkuları olan veya kardeş kıskançlığını yoğun bir şekilde yaşayan çocuklarda hayali arkadaş geliştirmek, baş etme becerisi olarak değerlendirilmektedir. Aynı zamanda çocuklar; destek ve dayanak alma ihtiyacına yönelik olarak ve duygu düzenleme aracı olarak hayali arkadaş geliştirebilmektedir” şeklinde konuştu.

ÇOCUKLARIN SUÇ ORTAĞI: HAYALİ ARKADAŞ

Hayali arkadaşı, çocuk tek başına kaldığında da onunla oynayan ve oyun kurmasını destekleyen bir simge olarak değerlendirdiğinin altını çizen Yağcı, “Aileler endişelenmemelidir. Bunun yerine hayali arkadaş nasıldır ne yapar, ne yapmaz tanımaya çalışmaları gerekir. Çünkü o hayali arkadaş çocuğun zihninin bir temsili olarak değerlendirilmektedir. Çocuk kendi arzu ve ihtiyaçlarını, korkularını ya da yaramazlıklarını o hayali arkadaşı üzerinden dile getirmektedir. Bu bağlamda kurallar ve sınırlar içerisine hayali arkadaşın muhtemel yaramazlıkları da dâhil edilmelidir. Çocuğun oyunları ve söylemleri takip edilmelidir. Belli bir düzeyde ebeveynler de çocuğun hayali arkadaşı ile kurduğu oyunlara katılmalı ancak bunun yanı sıra koyulması gereken sınırlar karşısında da geri adım atılmaması gerekmektedir. Çocuğumuz yaptığı davranışın hayali arkadaşından dolayı olduğunu söylese de kurallar ve sınırlar esnememelidir. Ailelerin emin olamadığı durumlarda ise uzmandan yardım almaları gerekiyor” dedi.

Aile Danışmanı & Çocuk Gelişim Uzmanı Burcu Çiçek Yağcı, sözlerine şu şekilde devam etti; “Her çocukta görülmemekle birlikte hayali arkadaş 3-7 yaş arasındaki çocukların %40 ila %60 civarlarında görülebilir. Bu yaşlarda hayali arkadaş edinmek normal karşılanır.6 yaşa kadar gerçek ve hayal dünyası arasındaki çizgi net olmaz. 7 yaşından sonra hayali arkadaşları yok olmaya başlasa da çok nadir olarak 7 yaşından sonra ergenliğe kadar da görülebilir. Bu durumlarda uzmandan yardım alınabilir.”