6. Yargı Paketi TBMM Başkanlığına sunuldu

AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, sosyal medya hesabından "6. Yargı Paketi" etiketiyle yaptığı paylaşımda, "Hakim ve savcı yardımcılığının getirilmesi, taşınmaz satışlarının noterlerce de yapılabilmesi, fiyatları etkileme, mal, hizmet satımından kaçınma suçlarının cezasının ağırlaştırılmasını içeren 24 maddelik teklifimizi TBMM Başkanlığı'mıza sunduk. Hayırlı olsun." ifadelerine yer verdi.

Yargıda hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi getiriliyor

AK Parti ve MHP'li milletvekillerinin imzasını taşıyan Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.

Hakimler ve Savcılar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, yargıda hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi getiriliyor.

Yürürlüğü 1 Ocak 2023'te başlayacak uygulamaya göre, hakim ve savcı yardımcılığı süresi 3 yıl olacak.

Hakim ve savcı yardımcılığı temel eğitim dönemi, görev dönemi ve son eğitim döneminden oluşacak. Temel eğitim ve son eğitim Türkiye Adalet Akademisi tarafından verilecek. Görev dönemi ise yargı mercilerinde fiilen görev yapmak suretiyle geçirilecek.

Hakim ve savcı yardımcıları, atanmalarını müteakip temel eğitime alınacak. Hakim ve savcı yardımcıları, temel eğitim döneminin sonunda yazılı sınava tabi tutulacak ve aldıkları puana göre en yüksek puandan başlamak üzere ayrı ayrı sıralanacak. Eşitlik halinde hakim ve savcı yardımcılığı yazılı yarışma sınavında puanı yüksek olana öncelik tanınacak. Eşitliğin devam etmesi halinde kura çekilmek suretiyle sıralama belirlenecek. Hakim ve savcı yardımcıları bu sıralamaya göre, Adalet Bakanlığınca belirlenen ilk derece yargı yerleri arasından seçtikleri il veya ilçelere görev dönemini geçirmek üzere atanacak.

Hakim ve savcı yardımcıları görev döneminde bölge adliye veya bölge idare mahkemeleri ile Yargıtay veya Danıştayda da görevlendirilebilecek.

Hakim ve savcı yardımcıları, görev döneminde Türkiye Adalet Akademisinde iki kez ara eğitime alınacak. Her ara eğitimin sonunda yazılı sınav yapılacak.

Görev dönemini tamamlayan hakim ve savcı yardımcıları son eğitime alınacak. Son eğitim dönemini bitiren hakim ve savcı yardımcıları, yazılı ve sözlü sınava tabi tutulacak. Sözlü sınava girebilmek için son yazılı sınav puanı ile yazılı sınavlar nihai puanının ayrı ayrı en az 70 olması gerekecek.

Temel eğitim ve ara eğitim yazılı sınav sonuçlarına göre; son yazılı sınavdan tam puan alsa bile yazılı sınavlar nihai puanının 70 ve üzerinde olma ihtimali kalmayan hakim ve savcı yardımcıları, 15 gün içinde yeniden ikinci ara eğitim yazılı sınavına alınacak. Bu sınav sonucuna göre de yazılı sınavlar nihai puanının 70 ve üzerinde olma ihtimali kalmayanların hakim ve savcı yardımcılıklarına Adalet Bakanlığınca son verilecek.

Hakim ve savcı yardımcılığı sonunda başarılı sayılmak için yazılı sınavlar nihai puanının yüzde 50'si, sözlü sınav puanının yüzde 25'i ile görev ve eğitim dönemlerinde verilen puanların aritmetik ortalamasının yüzde 25'inin toplamının en az 70 olması gerekecek.

Yazılı sınavlar; hakim ve savcı yardımcılarına ders verenler arasından Türkiye Adalet Akademisi Başkanınca seçilen başkan ile 4 asıl ve 2 yedek üyeden oluşan yazılı sınav kurulu tarafından yapılacak.

Sözlü sınav; Türkiye Adalet Akademisi Başkanının başkanlığında, Teftiş Kurulu Başkanı ve Personel Genel Müdürü ile hakim ve savcı yardımcılarına ders verenler arasından ilgili bakan yardımcısınca seçilen 2 asıl ve 1 yedek üyeden oluşan sözlü sınav kurulu tarafından yapılacak.

Hakim ve savcı yardımcılığı sonunda başarılı olamayanlar, talepleri halinde merkez veya taşra teşkilatında genel idare hizmetleri sınıfında bir kadroya atanabilecek, aksi halde bu kişilerin hakim ve savcı yardımcılığına son verilecek.

Hakim ve savcı yardımcılığı süresini tamamlamadan görevden ayrılanlar ile bu süreyi tamamlayıp mesleğe kabul edildikten sonra hakim ve savcı yardımcılığı süresi kadar çalışmadan görevden ayrılanlar, bu süre zarfında kendilerine ödenen aylık, ödenek, tazminatlar ile her türlü ödemenin, mecburi hizmetin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarını iki kat olarak ödeyecek.

Hakim ve savcı yardımcılarının görev ve yetkileri

Teklifle hakim ve savcı yardımcısının görev ve yetkileri belirleniyor.

Buna göre, hakim ve savcı yardımcısı, mahkemede, hakim tarafından tevdi edilen dosya veya evrakı inceleyerek hakime sunmakla, duruşma ve keşif işlemlerinde hakime yardımcı olmakla, yazı işleri müdürlüğünce hazırlanan evrakı hakime sunulmadan önce kontrol etmekle, tensip ve gerekçeli karar taslaklarını hazırlamakla, ara kararların icrasına dair iş ve işlemleri yapmakla, hakimin istediği konular hakkında hukuki araştırma yapmakla görevli olacak. Bu kişiler, mevzuatta belirtilen diğer görevleri ve hakim tarafından verilen benzeri görevleri de yerine getirecek.

Görev döneminde hakim ve savcı yardımcısının, Cumhuriyet başsavcılığındaki görevleri ise "Savcı tarafından tevdi edilen dosya veya evrakı inceleyerek savcıya sunmak; soruşturma işlemleri ile kovuşturma aşamasında savcının görev alanına giren işlerde savcıya yardımcı olmak; yazı işleri müdürlüğünce hazırlanan evrakı savcıya sunulmadan önce kontrol etmek; soruşturma evrakına ilişkin karar taslakları ile soruşturma ve kovuşturma aşamasında kanun yollarına başvuru taslaklarını hazırlamak; her türlü yazışma taslağını hazırlamak, savcının istediği konular hakkında hukuki araştırma yapmak ve mevzuatta belirtilen görevler ile savcı tarafından verilen benzeri görevleri yerine getirmek." olacak.

Münhasıran hakim veya savcı tarafından yapılması gereken iş ve işlemler, hakim ve savcı yardımcısı tarafından yapılamayacak.

Değerlendirme formu düzenlenecek

Her hakim ve savcı yardımcısı hakkında; eğitim dönemlerinde Türkiye Adalet Akademisinin ilgili daire başkanı; görev döneminde ise eğitici hakim ve savcı, Yargıtay ve Danıştayda ilgisine göre daire başkanı veya savcı tarafından 100 puan üzerinden değerlendirme formu düzenlenecek.

Bu form düzenlenirken hakim ve savcı yardımcısının vazifesini yapmakta gösterdiği kabiliyet ve başarı, görevine bağlılığı ve ahlaki gidişi ile iletişim becerisi ve stres yönetimi kabiliyetine dair hususlar dikkate alınacak.

Müfettiş maiyetinde görev yapılması durumunda müfettiş, Anayasa Mahkemesinde görev yapılması durumunda ise bölüm başkanı tarafından hakim ve savcı yardımcısı hakkında değerlendirme formu düzenlenecek.

Düzenlenecek formlar Adalet Bakanlığına gönderilmek üzere ilgisine göre Adalet Komisyonu Başkanlığı ile Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, Yargıtay Birinci Başkanlığı ve Danıştay Başkanlığına verilecek.

Teşvik ve ödüllendirme amacıyla hakim ve savcı yardımcılığı sonunda başarılı olanlardan sıralamada ilk üçe girenler, ad çekmeye dahil edilmeyecek ve listeden seçim yapabilecek.

Hakim ve savcıların, birinci sınıfa ayrılması için en az 3 meslek içi eğitim programına katılması gerekecek.

Hakimler ve Savcılar Kurulu Teftiş Kurulu ile Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulunun teftiş programları, en geç 2 yılda bir mahallinde denetimi sağlayacak şekilde düzenlenecek ve uygulanacak. Yıllık teftiş programları, her yıl ocak ayının en geç 2'nci haftası sonuna kadar ilan edilecek.

Noterliklere atama

Teklifle "birinci, ikinci ve üçüncü sınıf noterliklere atanma" konusunda yapılan düzenlemeyle 2 defa yapılan ilana rağmen atama yapılamayan bir noterliğe; üst sınıf veya aynı sınıf noterler arasından, bu sınıflardan isteklinin bulunmaması halinde, son hal kağıdında olumlu kanaat belirtilmiş olması kaydıyla bir alt sınıf noterler arasından atama yapılabilecek.

Üst sınıf veya aynı sınıf noterler arasından yapılacak atamalarda, bulunduğu noterlikte 2 yılını doldurma şartı aranmayacak.

Teklifle, boşalan veya açılan noterliklere yapılan atamalardan vazgeçmenin hangi süre içinde yapılacağı da düzenleniyor. Atanma veya nakil talebinde bulunan başvuru sahiplerinin vazgeçme talepleri, ilan tarihinden itibaren bir ay içinde iletilmesi kaydıyla atama işleminde değerlendirilecek. Aksi halde vazgeçme talebi dikkate alınmayacak.

Noterin göreve başlamasına ilişkin zorunluluk ile haklı bir neden olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması durumunda noter istifa etmiş sayılacak. Noter, atama veya nakle ilişkin kararın Adalet Bakanlığının resmi internet sitesinde ilanından itibaren 1 ay içinde yeni görevine başlayacak. Atanan veya nakledilen noterin henüz çalıştığı yere ilişkin noterlik sıfatı, Cumhuriyet savcısının huzurunda yapılacak devir ve teslim işleminin bitmesiyle sona erecek, yeni yer noterlik sıfatı ise bu yere fiilen başlama tarihinde kazanılmış olacak.

Atama kararının tebliğinden önce noterin vazgeçme hakkını kullanabileceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılacak.

Noterlere ilişkin düzenlemeler, 1 Ocak 2023'te yürürlüğe girecek.