Eşref saati deyiminin nereden geldiğini biliyor muydunuz?
Kökeni Osmanlı sarayına dayanan bu kavram, geçmişte astrolojik hesaplamalarla belirlenen uğurlu zamanları ifade ediyordu. Zamanla halk arasında farklı anlamlar kazanan “eşref saati”, bugün daha çok kişinin en uygun ruh hâlinde olduğu anları tanımlamak için kullanılıyor. Gelin, bu ilginç deyimin tarihçesine ve günümüzdeki yerine birlikte göz atalım!
Bazı kelimeler ve deyimler, yüzyıllar öncesinden günümüze ulaşarak hâlâ yaşamaya devam eder. “Eşref saati” de bu ifadelerden biridir. Osmanlı döneminde müneccimler tarafından hesaplanan ve padişahlar için en uğurlu zamanları belirleyen bu kavram, zamanla halk arasında farklı bir anlam kazanmıştır. Günümüzde ise “eşref saati”, bir kişinin en uygun ruh hâlinde olduğu, doğru kararlar verebildiği veya şansının yaver gittiği anları tanımlamak için kullanılır. Peki, bu deyimin kökeni tam olarak nedir ve nasıl bugüne kadar gelmiştir?
EŞREF SAATİ NEDİR VE NEREDEN GELİYOR?
Osmanlı sarayında astroloji büyük bir önem taşırdı. Müneccimbaşılar, gökyüzünü gözlemleyerek önemli olaylar için en hayırlı zamanları belirlerdi. Savaş ilanı, sefere çıkış, yeni bir şehrin temellerinin atılması veya padişahın tahta çıkışı gibi kritik kararlar için “eşref saati” tespit edilirdi. Eğer bir iş uygun zamanda yapılmazsa uğursuzluk getireceğine inanılırdı. Bu yüzden padişahlar ve devlet adamları, en doğru anı öğrenmek için müneccimlerin hesaplamalarına güvenirlerdi.
HALK ARASINDA DEĞİŞEN ANLAMI
Zamanla bu kavram, saray sınırlarını aşarak halk arasında farklı bir anlam kazandı. Günümüzde “eşref saati” dendiğinde, artık astrolojik hesaplamalar değil, kişinin ruh hâli ve psikolojik durumu akla geliyor. Örneğin, birine sorulacak önemli bir sorunun zamanlaması konusunda “Eşref saatinde mi geldim?” gibi esprili bir ifade kullanılabiliyor. Aynı şekilde, bir işin yolunda gitmesi de bazen “eşref saatine denk geldi” şeklinde yorumlanıyor.
Her ne kadar eski inanıştaki astrolojik anlamı unutulmuş olsa da, “eşref saati” deyimi hâlâ dilimizde ve kültürümüzde güçlü bir şekilde varlığını sürdürüyor. Geçmişten günümüze uzanan bu kavram, zamanın nasıl anlam değiştirebileceğinin en güzel örneklerinden biri.
