Gençler İçin Yeni Tehdit: Yuvalar Dağılıyor, Hayatlar Kararıyor

Sayıları her geçen gün artan yasadışı bahis sitelerinin hedefinde çoğunlukla gençler var. Gençlerin özellikle kolay yoldan para kazanma fikriyle zihinlerinin ele geçirildiğini ifade eden Klinik Psikolog Çehri Nas Sağlam şu ifadeleri kullandı: “Kumar, kişinin para veya başka kazançlar uğruna değerli olduğunu düşündüğü her şeyi kaybetme riskini göze alma eylemidir. Kumar bağımlılığı kişinin; aile ve iş yaşamını, toplumsal uyumunu bozan kalıcı ve tekrar eden kumar oynama davranışı ile belirli bir durumu ifade etmektedir. Ekonomik sorunlar, kolay yoldan para kazanma arzusu, olumsuz çocukluk yaşantıları veya aile öyküsünde kumar bağımlısı birilerinin bulunması gibi birçok sebep kişileri patolojik seviyelerde kumar oynamaya itmektedir.

Kumar bağımlılığına sahip olan bireyler bazı dönemlerde kumar oynamayı bırakabilmektedir fakat bu rahatsızlık tekrarlayıcı ve süreğendir. Bu sebeple iyilik halinde kişi kumar oynamanın ne kadar kolay ve zararsız olduğu inancına sahip olursa ‘bağımlı olmadan arada bir kumar oynayabilirim.’ düşüncesine kapılabilir fakat bu tip düşünceler doğru değildir ve rahatsızlığı tetikleyebilmektedir.”

KUMAR SORUNLARDAN KAÇIŞ NOKTASI OLUYOR

Bir kişinin kumar bağımlısı olup olmadığını anlamak için birkaç konuda gözlemleme yapılması gerektiğinin altını çizen Sağlam, “Kişide kumar bağımlılığının olup olmadığını anlayabilmek için; kişi sürekli kumar oynayacağı zamanı düşünerek geçiriyorsa, günlük hayatta karşılaştığı sorunlardan kaçış olarak kumar oynamayı tercih ediyorsa, kumar oynamayı bıraktığı sırada huzursuz ve sinirli olma hali gibi durumlar yaşamaya başlıyorsa, kumarda kaybettiklerini kazanmak için yeniden kumar oynuyorsa, kumar oynadığını gizlemek için yalan söylüyorsa, kumar oynamayı durduramıyorsa, ‘artık oynamayacağım, kumar oynamayı bırakacağım’ gibi cümlelerden sonra başarısız girişimler yaşıyorsa, kumarda kaybettiklerini telafi etmek için başkalarının finansal kaynaklarına güvenerek kumar oynuyorsa, kumar oynama sebebiyle sosyal ilişkilerde sorun yaşamaya başladıysa ve buna rağmen oynamaya devam ediyorsa bu kriterlerden en az 4’ ü veya daha fazlası ile 12 ay içerisinde kendini gösterdiği takdirde kumar oynama davranışının bağımlılık aşamasına geldiğini gösterir” diye konuştu.

BAĞIMLI KİŞİYE ZAMAN TANINMALIDIR

Kumar bağımlılığından kurtulma sürecinin kişiden kişiye farklılık gösterdiğini belirten Sağlam, “Bu süreç, bağımlılığın şiddeti, süresi, bireyin motivasyonu ve tedavi yöntemleri gibi çeşitli etkenlerden etkilenebilmektedir. Kumar bağımlılığı tedavi süreci, kişinin bağımlılığını anlaması, bu konuda destek alması ve sağlıklı yaşam becerilerini öğrenmesi üzerine odaklanır. Tedavi yolunda en önemli şey denemeye devam etmektir. Terapiler genel olarak, kumarı kontrol edebilmenize, stresi yönetebilmenize, zamanı daha iyi değerlendirebilmenize ve mali durumunuzu kontrol edebilmenize yardımcı olabilmektedir. Terapilerin her biri kumar bağımlılığıyla başa çıkmak için farklı yollar sunar ve kişinin ihtiyaçlarına ve tercihlerine bağlı olarak uzman tarafından uygulanabilmektedir.

Kumar bağımlılığına sahip olan birey kumar oynama düşüncesiyle başa çıkabilmek için şu aşamaları da uygulayabilmektedir. Kumar oynanan yerlerden, sanal kumar siteleri ve bahis sitelerinden uzak durmalı. Kumar oynama düşüncesini oluşturan etmenlerden uzaklaşılmalı (at yarışı programları, şans oyunları, piyango biletleri vb.). Günlük ihtiyacı karşılayabilecek kadar yanında para bulundurmalı, ihtiyaç dışında kredi kartlarını kullanmamalı. Olumsuz alışkanlıkların yerine olumlu davranışların konulması sağlanarak yaşam tarzında değişikliğe gidilmeli, başka aktivitelere yönelmek (bir hobi edinmek, egzersiz yapmak, sosyal etkinliklere katılmak vb.) faydalı olacaktır.

Sevdikleri ile sorunlarını paylaşabilmeli ve onlardan destek almalı, aile ve arkadaş desteği önemli bir moral kaynağı olabilmektedir. Kumar bağımlılığından kurtulma sürecinde kişi kendine karşı sabırlı ve anlayışlı olmalı, bağımlılıktan kurtulma süreci uzun ve zorlayıcı olabilir bu yüzden kendine zaman tanımalıdır” dedi.

AİLELER BAĞIMLILIK SÜRECİNDE DİKKATLİ OLMALI

Sanal kumar bağımlılığı olan gençlerin ailelerine de önerilerde bulunan Sağlam, “Güçlü aile bağları, çocukları ve gençleri bağımlılıktan koruyan önemli bir faktördür. Aileler, çocuklarına sevgilerini göstermeli ve her ne sorunu olursa olsun ailesi ile paylaşabilecekleri konusunda desteklerini esirgememelidirler. Ebeveynlerin, bağımlılığa karşı olumlu örnek olabilmesi, çocuğun olumlu tutum ve davranışlar sergilemesine olanak sağlayacaktır. Her ailenin sorunları olabilir, herkes hata yapabilir. Burada önemli olan durumla nasıl başa çıkabildiğinizdir.

Çocuğunuza hatalarından ders çıkarmasını ve bu hataları tekrarlamamasını vurgulamanız önemlidir. Aile, bağımlı kişiyle iletişim kurarken saygılı ve anlayışlı olmaya dikkat etmeli, sorunları konuşmaktan ve duygularını ifade etmekten çekinmemelidir. Aile, kumar bağımlılığı hakkında bilgi edinmelidir. Bağımlılığın nasıl ortaya çıkabileceğini, belirtilerini ve etkilerini öğrenmesi ailenin durumla başa çıkmasına yardımcı olabilmektedir. Aile, bağımlı kişiye karşı sınırları belirlemeli ve bu sınırlara uyulmasını sağlamalıdır.

Örneğin, bağımlı kişinin katılacağı terapi seanslarına devam etmek gibi belirli beklentiler olabilmelidir. Ailedeki bireylerin (bağımlı ve diğer aile fertleri) terapi desteği alması bağımlılıkla daha kolay baş edilmesine yardımcı olabilmektedir. Kumar bağımlılığı ile mücadele etmek aile için zorlu bir süreç olabilir, fakat bu öneriler aile üyelerinin dayanıklılığını artırabilir ve aile içindeki ilişkileri güçlendirebilmektedir” ifadelerini kullandı.