Haftanın tarihine bakış

Amasra Taşkömürü İşletme Müessesinde 14 Ekim 2022'de -300 kotunda meydana gelen patlama sonucu 42 işçi yaşamını yitirdi.

Bartın'ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğüne bağlı maden ocağının eksi 300 kotunda saat 18.15 sıralarında patlama meydana geldi.

Patlamada, 41 işçi hayatını kaybetti, 11 işçi yaralandı, 58 madenci sağ kurtarıldı. Patlamada yaralanan bir işçinin 21 gün sonra hayatını kaybetmesi üzerine kazada ölen madenci sayısı 42 oldu.

- Türk edebiyatının çağdaş Dede Korkut'u Bahaettin Karakoç

Yazdığı halk şiirleri hafızalara kazınan ve çağdaş Türk edebiyatında "Dede Korkut", "Beyaz Kartal" ve "Türk Şiirinin Türkmen Dervişi" olarak anılan şair, yazar Bahaettin Karakoç, 17 Ekim 2018'de Kahramanmaraş'ta tedavi gördüğü hastanede 88 yaşında yaşamını yitirdi.

Şair bir ailenin çocuğu olan Karakoç'un 12 yaşında kaleme aldığı ilk şiiri "Cela Köyü", 1942'de Yurt gazetesinde yayımlandı.

Kendi tabiriyle, "Ölünceye kadar yakasını bırakmayacak olan şiirin rüzgarına öğrencilik yıllarında yakalanan" şair, hatırda kalıcı, duygu ve düşünce yüklü, sanat değeri yüksek şiirleriyle tanınmaya başladı.

Eserlerinde asıl adının yanı sıra "Baha Deliorman", "Said Yaylalı", "Ekinözülü Aşık Rahmani" mahlaslarını da kullanan Karakoç, edebiyat dünyasına tam anlamıyla 1973'te yazdığı "Seyran" kitabıyla giriş yaptı.

- Kore'de Türk birliği

Kore'ye gönderilen ilk Türk birliği, 17 Ekim 1950'de Pusan Limanı'na ulaştı.

Kuzey Kore, 25 Haziran 1950'de, Güney Kore askerlerinin sınırı geçtiğini öne sürerek savaş ilan etti. BM Güvenlik Konseyi, Güney Kore'nin acil yardım çağrıları üzerine toplandı ve yardım kararı aldı. Türkiye, bu kararın ardından ABD'den sonra Kore'ye asker gönderme kararı alan ikinci ülke oldu. Kore'ye gönderilecek Türk askeri birliğini oluşturmak üzere Ayaş'taki 241. Piyade Alayı'nın personel sayısı 5 bin 90 kişiye çıkarıldı.

Tercihen gönüllülerden oluşan tugayın komutanlığına Tuğgeneral Tahsin Yazıcı, Alay Komutanlığına Piyade Albay Celal Dora getirildi. İskenderun'dan 25 Eylül 1950'de törenle uğurlanan ilk kafile, yaklaşık üç hafta süren deniz yolculuğunun ardından 17 Ekim 1950'de Kore'nin Pusan Limanı'na ulaştı.

Kore Türk Tugayı'na, Seul'ün kuzeybatısındaki Munson bölgesinin güvenliğini sağlama görevi verildi.

Türkiye'nin Kore'ye asker göndermesi, TBMM'nin 6 Aralık 1950 tarihli birleşimde, "dünya barışını kurmak, korumak ve insanlığın emniyet ve huzurunun sağlanması amacıyla Türk askerinin BM orduları saflarına katılması" yönündeki Başbakanlık Tezkeresi'nin kabulü kararına dayanıyordu.

- Belli başlı öteki olaylar;

14 Ekim

1808- Nizamı Cedid, Sekbanı Cedid adıyla yeniden kuruldu.

1925- Türkiye'de ilk betonarme köprü, Menderes Nehri üzerinde yapıldı.

1926- İstanbul'da ilk resmi nikah, Şehremini Muhittin Bey tarafından kıyıldı.

1944- Hitler'e suikastte rol alan Mareşal Erwin Rommel intihar etti.

1947- ABD test pilotu Chuck Yeager, ses duvarını aştı.

1982- Yaşar Kemal, Fransa'da Uluslararası Cino del Duca Ödülü'nü aldı.

1987- Uluslararası Atatürk Barış Ödülü, Federal Almanya Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker'e verildi.

1992- Rusya'nın en korkunç seri katili Andrei Chikatilo, 52 kadın ve çocuğu öldürmek veya yaralamak suçundan mahkum edildi. Chikatilo 1994'te idam edildi.

1994- Nobel Barış Ödülü, Yaser Arafat, İzak Rabin ve Şimon Peres'e verildi.

2003- Bağdat'ta Türk Büyükelçiliği yakınında bomba yüklü araç patlatıldı. Elçilik binası zarar gördü. Saldırgan öldü, altı kişi yaralandı.

2004- Organize suç örgütü elebaşı Alaattin Çakıcı, tutuklu bulunduğu Avusturya'dan Türkiye'ye getirildi. Tutuklanan Çakıcı, Tekirdağ'da F Tipi Cezaevine konuldu.

2005- Türk sinemasının kötü adamı olarak tanınan Bilal İnci, 69 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.

2006- Ünlü bestekar Prof. Dr. Selahattin İçli, 83 yaşında vefat etti.

2009- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Bursa'da oynanan Türkiye-Ermenistan 2010 Dünya Şampiyonası grup eleme futbol maçını izledi.

2011- Milli Gemi (MİLGEM) Projesi kapsamında İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edilen ve 27 Eylül'de hizmete alınan Türkiye'nin ilk milli savaş gemisi "TCG Heybeliada" tanıtıldı.

2013- Irak İnsan Hakları Bakanlığı, ülke genelindeki şiddet olaylarında bir yılda 158 çocuğun hayatını kaybettiğini, 854 çocuğun yaralandığını bildirdi.

2016- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın Suriye'deki Himeymim Üssü'nü süresiz kullanmasını öngören anlaşmayı onayladı.

2020 - Hollanda'da hükümet, ölümcül hastalığı bulunan 1 ila 12 yaşlarındaki çocuklara ötanazi yapılmasına izin veren planı onayladı.

2022- Bartın'ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğüne bağlı maden ocağının eksi 300 kotunda meydana gelen patlamada 42 işçi hayatını kaybetti.

15 Ekim

1917- Fransızlarca tutuklanan ve Alman gizli servisine bilgi verdiğini kabul eden Hollandalı dansçı Mata Hari (Margaretha Geertruida), askeri mahkemece yargılandıktan sonra kurşuna dizildi.

1927- Gazi Mustafa Kemal Paşa, Cumhuriyet Halk Partisi Kurultayı'nda Büyük Nutuk'u okumaya başladı.

1928- Almanya'dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin, Amerika'da New Jersey'e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü.

1934- Mao Zedung'a bağlı yüz bin kişilik birlik, Çin'in güneydoğusundan kuzeydoğusuna kadar sürecek 10 bin kilometrelik "Büyük Yürüyüş"e başladı.

1937- Yeni harflerle basılan ilk kağıt paralar tedavüle çıktı. Üzerinde Atatürk'ün resmi bulunan 100 liralık banknotlar 1942'de tedavülden kaldırıldı.

1958- Şair Asaf Halet Çelebi, 51 yaşında vefat etti.

1961- Uluslararası Af Örgütü Londra'da kuruldu.

1961- Yeni anayasaya göre Meclis ve Senato seçimleri yapıldı.

1964- Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev, Karadeniz kıyısında tatildeyken görevden alındı. Yerini Leonid Brejnev aldı. Aleksey Kosigin başbakan oldu.

1993- Nobel Barış Ödülü, Nelson Mandela ve Frederik de Klerk'e verildi.

2008- Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca, İstanbul'da vefat etti.

2013- Filipinler'in orta kesiminde meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 144 kişi öldü, 291 kişi yaralandı.

2016- ABD Ulaştırma Bakanlığı, bataryası alev aldığı tespit edilen Samsung'un Galaxy Note 7 model akıllı telefonlarının uçaklara alınmasını yasakladı.

2021- İngiltere'de bıçaklı saldırıya uğrayan Muhafazakar Parti Milletvekili David Amess öldü.

2021- İngiltere ve Galler'de yaklaşık 43 bin kişiye, özel bir laboratuvardaki hata nedeniyle yanlışlıkla Kovid-19 testlerinin negatif olduğunun söylendiği ortaya çıktı.

2021- Afganistan'ın Kandahar vilayetinde bulunan Şii topluluğuna ait Fatımiyye Camisi'ne iki intihar bombacısının düzenlediği saldırıda 47 kişi öldü, 200'den fazla kişi yaralandı.

2022- NASA'nın Crew-4 mürettebatı, 6 aylık görevin ardından dünyaya döndü.

2023-Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Karabağ'daki işgalci rejimin bir zamanlar "başkent" olarak gördüğü Hankendi şehriyle 1992'de 613 sivilin katledildiği Hocalı'da Azerbaycan bayrağını göndere çekti.

16 Ekim

1793- Fransa Kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi.

1924- Topkapı Sarayı müze olarak ziyarete açıldı.

1940- Varşova gettosu Nazi SS birlikleri tarafından kuruldu.

1964- Çin, ilk atom bombasını patlatarak dünyanın dördüncü nükleer gücü oldu.

1966- Türkiye-Sovyetler Birliği milli futbol karşılaşmasını Türkiye 2-0 kazandı.

1970- Enver Sedat, Mısır Devlet Başkanı oldu.

1981- Isparta Cezaevi'nden izinli çıkan Yılmaz Güney'in yurt dışına kaçtığı anlaşıldı.

1990- Sovyetler Birliği Cumhurbaşkanı Mihail Gorbaçov, serbest piyasa ekonomisine geçileceğini açıkladı.

2004- MKE'ye bağlı Çankırı Silah Fabrikası'nda, Türkiye'nin ilk bomba atar silahı üretilmeye başlandı.

2007- TBMM Başkanvekili Güldal Mumcu, TBMM Genel Kurulunda, 34 yıl aradan sonra ilk kez bir kadın milletvekili olarak Meclisi yönetti.

2007- Arjantin'in Patagonya bölgesinde, 88 milyon yıl önce yaşamış, 32 ila 34 metre boyunda şimdiye kadar bilinmeyen bir türde dev bir otobur dinozorun fosili bulundu.

2015 - Türk sinemasında birçok önemli filme imza atan Memduh Ün, 95 yaşında hayatını kaybetti.

2017- Irak merkezi hükümetine bağlı güvenlik güçleri, Kerkük'teki askeri üs ve petrol kuyularını almak üzere başlattığı operasyonla Kerkük'ün tamamını kontrol altına aldı.

17 Ekim

1448- II. Kosova Savaşı başladı.

1849- Polonyalı besteci ve piyanist Frederick Chopin öldü.

1929- Nadir Han, Afganistan Kralı oldu.

1933- Albert Einstein, Nazi Almanyası'ndan göçmen olarak Amerika'ya geldi.

1938- Hastalığı iyice artan ve karın bölgesinde su toplanmaya başlayan Mustafa Kemal Atatürk, ilk ağır komaya girdi. Atatürk'e konulan teşhis sirozdu. Atatürk'ün sağlığıyla ilgili ilk resmi tebliğ de bu tarihte yayımlandı.

1945- Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanı oldu.

1950- Kore'ye giden ilk Türk birliği, Pusan Limanı'nda sevgi gösterileriyle karşılandı.

1951- Türkiye'nin NATO'ya katılmasıyla ilgili protokol Londra'da imzalandı.

1956- Türkiye, ilk şeker ihracatını gerçekleştirdi.

1961- Paris polisi çok sayıda Cezayirli göstericiyi öldürdü ve bazılarını Sen Nehri'ne attı.

1962- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, siyasi Af Kanunu'nu imzaladı. 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesine başlandı.

1972- Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı, 21 sanığa ağır hapis cezası verildi. Genel Başkan Behice Boran 15 yıla mahkum edildi.

1975- BM, siyonizmin "ırkçılığın bir biçimi" olduğu kararını aldı.

2007- Avrupa Konseyince Abdullah Oğuz'un yönettiği, Zülfü Livaneli'nin romanından uyarlanan "Mutluluk" filmine "İnsan Hakları Ödülü" verildi.

2016- Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, Musul'u DEAŞ'tan kurtarma operasyonunun başladığını açıkladı.

2017- Terör örgütü PKK/PYD, Suriye'de DEAŞ'ın kalesi olarak bilinen Rakka'nın tamamını ABD destekli operasyonla ele geçirdi.

2018- Şair-yazar Bahaettin Karakoç, Kahramanmaraş'ta tedavi gördüğü hastanede 88 yaşında yaşamını yitirdi.

2018- Dünyaca ünlü fotoğraf sanatçısı Ara Güler, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında hayatını kaybetti.

2023- İsrail, Gazze'deki El-Ehli Baptist Hastanesi'ne düzenlediği saldırıda 471 kişiyi katletti.

18 Ekim

1867- ABD, Alaska'yı Rusya'dan alarak topraklarına kattı.

1892- Chicago ile New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.

1912- Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı.

1920- Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.

1931- Bilim insanı Edison 84 yaşında öldü.

1968- Dünya Olimpiyat Komitesi, iki siyah atlet Tommie Smith ve John Carlos'u, madalya töreni sırasında "Kara Güç" selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.

1996- Gazeteci yazar Kemalettin Tuğcu İstanbul'da öldü.

2004- Türkiye'nin ilk kadın doğum uzmanı Dr. Pakize Tarzi, 94 yaşında öldü. Türkiye'deki ilk özel kadın doğum kliniğinin kurucusu olan Tarzi, "Boğazı yüzerek geçen ilk kadın unvanını" da taşıyordu.

2019- Yazar, fikir adamı Nuri Pakdil, üst solunum enfeksiyonu nedeniyle tedavi gördüğü Ankara Şehir Hastanesinde 85 yaşında hayatını kaybetti.

2021 - Milli Teknoloji Hamlesi idealinin ve milli SİHA'ların öncü ismi Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Bayraktar (72), kalp rahatsızlığı ve akciğer kanseri nedeniyle İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti.

2021 - Erciyes Üniversitesi ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı işbirliğiyle geliştirilen ve Faz-3 çalışmaları devam eden Kovid-19 aşısı "TURKOVAC", gönüllülere 3. doz olarak uygulanmaya başlandı.

2022- ABD'de görülen davada, Fransız çimento üreticisi Lafarge'ın terör örgütü DEAŞ'a yardım etme suçunu kabul ettiği duyuruldu.

2022- Estonya parlamentosu, Rusya'yı "terörist devlet" olarak niteledi.

19 Ekim

1448- Osmanlı Sultanı II. Murat, Kosova Zaferi'ni kazandı.

1745- Güliver'in yazarı Jonathan Swift, İrlanda'da öldü.

1781- Amerikan Bağımsızlık Savaşı, İngiliz güçlerinin George Washington'a teslim olmalarıyla bitti.

1782- Lord Cornwall'in denetimindeki Amerikan ordusunun Yorktown ve Virginia'ya girmesiyle Amerikan Devrimi sona erdi.

1872- 215 kilogram ağırlığıyla dünyanın en büyük altın külçesi Avustralya New South Wales'te bulundu.

1934- Mübadele Komisyonu görevini tamamladı.

1934- Turhal Şeker Fabrikası açıldı.

1951- İngiliz askerleri, Süveyş Kanalı'nı ele geçirdi.

1960- 6-7 Eylül Olayları ile ilgili dava başladı.

1962- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kabul edildi.

1988- İngiltere, IRA mensuplarıyla yapılan röportajların yayımlanmasını yasakladı.

2003- Bosna Hersek'in eski Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Saraybosna'da vefat etti.

2006- Türkiye, Lübnan'a asker gönderdi. Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNIFIL) harekatına katılacak Türk birlik ve unsurlarının bulunduğu gemiler, Mersin'de düzenlenen törenle uğurlandı.

2013- Milli sporcu Derya Can, Kaş'ta "paletsiz ip destekli 70 metre" dalışında 71 metreye inerek dünya rekoru kırdı.

2013- Lübnan'da kaçırılan Türk pilotlar Murat Akpınar ile Murat Ağca, 71 gün sonra özgürlüklerine kavuştu. Türk pilotlar İstanbul'a geldi.

2016- İslam İşbirliği Teşkilatı 43. Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'nda FETÖ, terör örgütü ilan edildi.

20 Ekim

1827- İngiliz, Fransız, Rus birleşik filosu, Yunanistan açıklarında Navarin'de Osmanlı donanmasını tahrip etti.

1921- TBMM ile Fransa hükümetleri arasında "Ankara Anlaşması" imzalandı. Fransa adına Franklin Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında Fransa, işgal ettiği Anadolu topraklarından çekildi.

1935- Çin'de milliyetçi hükümete karşı başlatılan ve 1 yıl süren 6 bin millik Uzun Yürüyüş sona erdi. Mao önderliğindeki Birinci Öncü Ordu Yenan'a girdi.

1942- Ekmek karneye bağlandı. Karneler dağıtılmaya başlandı.

1945- Mısır, Suriye, Irak ve Lübnan, Filistin topraklarında devlet kurmak isteyen Yahudilere karşı Arap Cemiyetini kurdu.

1949- Kısa boylu olması nedeniyle "Minik Vali" olarak tanınan Ordinaryüs Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay, İstanbul Valiliği ve Belediye Başkanlığı görevine başladı.

1959- III. Akdeniz Oyunları, Beyrut'ta yapıldı. 4 altın, 2 gümüş, 1 bronz madalya kazanan Türk Grekoromen Milli Takımı şampiyon oldu.

1968- ABD'nin öldürülen başkanlarından John Kennedy'nin eşi Jacqueline, Yunan armatör Arstotle Onassis ile evlendi.

1977- Besteci Ferit Tüzün, 48 yaşında vefat etti.

1978- İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi Dekanı Ordinaryüs Prof. Dr. Bedri Karafakioğlu, uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

1980- Yunanistan, NATO askeri kanadına yeniden girdi.

2004- Türk tiyatrosunun "Arap Bacısı" (Bacı Kalfa) usta sanatçı Tevfik Gelenbe, 73 yaşında vefat etti.

2008 - Ergenekon soruşturması kapsamında haklarında dava açılan emekli Tuğgeneral Veli Küçük, İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, Cumhuriyet gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Başyazarı İlhan Selçuk ile eski İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun da aralarında bulunduğu 46'sı tutuklu 86 sanığın yargılanmasına başlandı.

2011- Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin, Ulusal Geçiş Konseyi askerleri ile kendisine bağlı birlikler arasındaki çapraz ateşte başından vurularak öldüğü açıklandı.