Çay Kanunu Teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu (2)

TBMM (AA) - Kuru çay üretimi aşamalarında ortaya çıkan ve kuru çay ürünü tanımına girmeyen çay çöpü, çay lifi veya çay tasnif tozu gibi çay atıklarından kuru çay ürünü elde edilemeyecek.

Çay Kanunu Teklifi ile yaş çay üreticisinden alım yapan işletmeler, Tarım ve Orman Bakanlığınca yetkilendirilmiş yeterli sayıda çay eksperi istihdam etmek zorunda olacak.

Kuru çay üretimi aşamalarında ortaya çıkan ve kuru çay ürünü tanımına girmeyen çay çöpü, çay lifi veya çay tasnif tozu gibi çay atıklarından kuru çay ürünü elde edilemeyecek.

Çay atıkları, çay ekstraktı, aktif karbon, selüloz, biyoetanol, kateşin ve teanin elde edilmesinde, yalıtım malzemesi üretiminde, bitki yetiştirme ortamı oluşturulmasında, enerji üretimi veya Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygun görülen diğer alanlarda ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili tesisler tarafından kullanılabilecek.

Çay işletmeleri, satın aldıkları yaş çayın belirli bir oranda çay atığını her pazarlama yılının sonuna kadar yetkili tesislere teslim etmek zorunda olacak. Teslim edilmesi gereken asgari çay atık oranı Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenecek.

Yaş çay üreticileri ve kuru çay üreten işletmeler, ilgili Bakanlık tarafından denetlenecek.

Bakanlık, görevlerini yerine getirirken gerekli gördüğü her türlü bilgiyi kamu kurum ve kuruluşları ile piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle bunların her türlü örgütünden isteyebilecek.

Bakanlık tarafından istenilen bilgiler tam ve doğru olarak talep edilen süre dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından verilecek. Bakanlık, inceleme, araştırma ve denetim görevi kapsamında her türlü defter, evrak ve belgeleri inceleyebilecek ve suretlerini alabilecek, yazılı veya sözlü açıklama isteyebilecek, kapsama giren her türlü mallara ilişkin mahallinde inceleme yapabilecek, her türlü teknolojik imkandan yararlanabilecek.

- İdari yaptırımlar

Belirtilen şartlara uymayan kişiler hakkında, diğer mevzuattaki cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla, idari yaptırımlar, mahallin en büyük mülki amiri tarafından uygulanacak. İdari yaptırımların uygulanması için gerekli olan tespitler, Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarınca gerçekleştirilecek.

İdari para cezalarının verilmesini gerektiren fiilin beş yıl içinde tekrarı halinde verilecek para cezası, bir önceki verilen ceza tutarının iki katı olarak uygulanacak. Verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecek.

Bakanlık tarafından verilen çay bahçesi kurma ruhsatnamesi olmadan çay bahçesi kurduğu tespit edilen gerçek veya tüzel kişilerin, kendilerine verilen süre içinde ruhsatsız çay bahçelerini sökmeleri zorunlu olacak. Bu süre içinde ruhsatsız çay bahçelerini sökmemeleri halinde Bakanlık tarafından bu bahçeler söktürülecek.

Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak işlenen çay atıklarına el konulacak. Piyasaya arz amacı dışında değerlendirilmesi mümkün olmayan çay atıkları Bakanlık gözetiminde imha edilecek veya ettirilecek. Piyasaya arz amacı dışında değerlendirilmesi mümkün olan çay atıklarının mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Fiilin 5 yıl içinde tekrarı halinde tespit edilen işletmelerin faaliyetleri bir yıl süreyle durdurulacak. Fiilin aynı süre içinde ikinci kez tekrarı halinde işletmeler faaliyetten men edilecek.

Çay atıklarından kuru çay ürünü elde ettiği tespit edilen işletmeler, lisansları iptal edilerek faaliyetten men edilecek.

Hükümlere aykırı olarak üretilen, alınan veya satılan her nevi çay ürünü kayıt dışı olarak kabul edilecek ve el konularak Bakanlığa teslim edilecek. Bakanlık tarafından analizleri yapılan kayıt dışı çay ürünlerinden, standartları taşımayanlar Bakanlık tarafından imha edilecek. Standartları taşıyanların ise mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek.

- İdari para cezaları

Çay bahçesi ruhsatnamesine sahip olmadan çay tarımı yapan gerçek ve tüzel kişilere ruhsatsız çay tarımı yaptığı tespit edilen tarım alanının her bir dönümü için 5 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Teklifte belirlenen çay tarımı hükümlerine aykırı faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilere bu faaliyeti gerçekleştirdiği çay tarım alanının her bir dönümü için 5 bin lira idari para cezası kesilecek.

Lisanslı çay işletmeciliğine aykırı olarak faaliyette bulunan çay işletmelerine çay lisanslarında belirtilen çay miktarının satış bedeli tutarında, lisansı olmayan işletmeler için faaliyetin gerçekleştiği pazarlama yılındaki lisanslı işletmelerin ortalama lisans miktarı esas alınarak idari para cezası uygulanacak.

Teklifin, çay alım yerleri ve çay eksperlerini düzenleyen hükümlerine aykırı olarak yaş çay yaprağı satın alanlara 10 bin lira idari para cezası verilecek.

Çay atıklarının işlenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığınca gerekli görülen tesisleri kurmadan ve kurdukları tesislerin faaliyetleri için Bakanlıktan izin almadan çay atıklarını işlediği tespit edilen işletmelere 200 bin lirası idari para cezası uygulanacak.

Çay atıklarından kuru çay ürünü elde ettiği tespit edilen kişilere 400 bin lira idari para cezası kesilecek.

Teklifte düzenlenen idari para cezaları mahallin en büyük mülki amiri tarafından verilecek.

Düzenlemeyle 1984'te çıkarılan Çay Kanunu yürürlükten kaldırılacak. Kanun teklifi ile öngörülen yönetmelikler, düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde çıkarılacak.​​​​​​​

Daha önce çay tarım alanı olarak ilan edilen alanların statüsü ve ilgili mevzuat hükümleri uyarınca düzenlenen çay bahçesi ruhsatnameleri, düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren de geçerli olacak.

Daha önce ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda çay tarımı yapan yaş çay üreticilerinin, Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili kayıt sistemine kaydedilmesine ilişkin her türlü iş ve işlemde Bakanlık yetkili olacak. Bu kapsamda belirtilen üreticilerin, Bakanlığın ilgili kayıt sistemine kaydı, düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren 3 yıl içinde kendilerine Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünce verilen çay bahçesi ruhsatnameleri esas alınarak tamamlanacak. Cumhurbaşkanı, bu süreyi gerekli gördüğü hallerde her defasında 1 yılı geçmemek üzere en fazla 2 kez uzatabilecek.

Daha önce ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda faaliyetlerini sürdüren kuru çay üreten işletmelerinin çalışma izinleri, düzenleme yürürlük tarihinden itibaren de geçerli olacak. Ancak düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde Tarım ve Orman Bakanlığına başvuruda bulunarak faaliyet alanına göre lisans başvurusunda bulunmak ve Bakanlık tarafından belirlenen lisans çerçevesinde faaliyette bulunmak zorunda olacak. Başvuruda bulunmayanlar, C lisanslı işletme statüsünde faaliyette bulunabilecek.

Daha önce faaliyetlerini çay tarımı yapılan illerin dışında sürdüren kuru çay üreten işletmelerden ana faaliyet konusu çay paketleme işleri olmayanların, düzenleme yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde ana faaliyet konularını "çay paketleme işleri" olarak belirlemesi zorunlu olacak. Bu zorunluluğu belirtilen süre içinde yerine getirmeyen kuru çay üreten işletmelerin çalışma izinleri Tarım ve Orman Bakanlığınca iptal edilecek.

(Bitti)