Beyin başta olmak üzere tüm vücudun işlevlerini tam olarak yerine getirebilmesi için dinlenmesi gerekir. Uyku, vücudun yeniden şarj olmasını sağlar ve sizi yeni gün için hazırlar. Yetişkin bir kişinin günlük uyku ihtiyacı, 7-9 saat arasındadır. Kişi yeterli süre uyumadığında odaklanma becerilerinde bozulma yaşanabilir. Yeterli uykuya rağmen sabahları kalkmakta zorluk yaşanıyor ve bu durum gün içinde halsizlik, isteksizlik şeklinde devam ediyor.
SABAHLARI YORGUN KALKMANIN NEDENLERİNDEN BAZILARI
Sabahları yorgun uyanmak yaygın görülen bir durumdur. Pek çok kişi bir fincan kahve ya da duş ile sabah yorgunluğunun üstesinden gelmeye çalışır. Ancak günün ilerleyen saatlerinde kendinizi yorgun hissetmeye devam ediyorsanız yorgunluğun nedenlerini araştırmanızda ve bir sağlık profesyoneline danışmanızda fayda var. Sabahları yorgun uyanmanın nedenlerinden bazılarını inceleyelim:
UYKU KALİTESİNİN DÜŞÜKLÜĞÜ
Vücudun tam anlamıyla dinlenebilmesi ve sabahları yorgun uyanmamak için uyku kalitesi oldukça önemlidir. Uyku kalitesini düşüren nedenler aynı zamanda sabah yorgunluğuna da yol açabilir. Bu nedenler şöyle sıralanabilir:
- Düzenli bir uyku ve yatma rutininin olmaması
- Gün içinde 30 dakikayı aşan gündüz şekerlemeleri
- Yatarken televizyon izlemek, cep telefonu ya da bilgisayar kullanmak
- Yatak odasının çok sıcak, çok aydınlık ya da çok gürültülü olması
- Yatağın ve/veya yastığın rahatsız olması
- Yeme ve İçme Alışkanlıkları
Gündüz tüketilen besinlerden bazıları, uykuya dalmayı zorlaştırabilir. Sindirim sistemindeki bazı problemler, uyku kalitesini etkileyerek sabahları enerjik kalkmanızı engelleyebilir. İhtiyaç duyulan karbonhidrat miktarından fazlasını yemek, sindirim sisteminin normal fonksiyonlarını etkileyebilir. Ayrıca bazı besinleri yatmadan önce tüketmek daha geç uykuya dalmanıza ya da uyku derinliğinin azalmasına neden olarak uyku yetersizliği meydana getirebilir. Çok fazla kafein tüketmek uyku kalitenizi olumsuz etkileyebilir. Kahve, çikolata ve bazı bitkisel çaylar da kafein içerir. Yatma saatine yakın saatlerde aşırı sıvı tüketmek gece boyunca idrara çıkma sayısını arttırabilir. Bu durum da uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir.
STRES
Yoğun iş temposu, trafik, yeni bir iş gibi sosyal yaşamın getirdiği yaşam tarzı stresinizi artırabilir. Gün içinde yaşanan stres, uykuya dalmanızı ve devam etmenizi engelleyebilir.
SABAHLARI DAHA DİNÇ UYANMAK İÇİN
- Hafta sonları da dahil olmak üzere yatma ve kalkma saatini mümkün olduğunca aynı saatlerde olmasına dikkat edin.
- Uyku için kendinize yeterli süre ayarlamaya çalışın. İhtiyaç duyulan uyku süresi kişiler arası farklılıklar gösterse de ertesi gün dinlenmiş uyanmak için ihtiyacınız olan ortalama uyku süresi 7-8 saattir.
- Yatak odanızın karanlık, sessiz ve serin olmasını sağlayın. Uyuduğunuz odanın içinde bulunan elektronik eşyaları kapatın, kalın perdeler kullanarak ışık ve sesin odaya girmesini engellemeye çalışın. Sabah kalktığınızda perdeleri açın. Gün ışığı uyanıklığa daha çabuk geçmenize yardımcı olacaktır.
- Uyku öncesi ılık bir duş almak ya da kitap okumak gibi alışkanlıklar geliştirin.
- Uykudan bir-iki saat önce televizyon, bilgisayar, akıllı telefon gibi parlak ışığa sahip cihazları kullanmayı bırakın. Bu tip ekranların yaydıkları ışık, beyinde melatonin adlı uyku getirici hormonun salgılanmasını engeller, uykunuzun gecikmesine neden olur.
- Yatmaya yakın egzersiz yapmaktan kaçının. Gün içinde egzersiz yaparak uykunuzu düzenlenmesine yardımcı olun.
- Kafeinin vücuttan atılımı kişisel farklılık gösterebileceğinden, kafeinli içecekleri mümkün olduğunca azaltın, akşam yemeğinden sonra hiç almayın.
- Gün içinde bir kez yapılacak şekerleme, 20 dakikayı geçmediği sürece, gece uykusuna yardımcı olacaktır.
- Yarım kalan işleri yatak odanızda yapmayın. Bir süre sonra yatak odası yarım kalan işleri akla getireceğinden kaygı duyulan bir yer olarak hatırlanmaya başlanacaktır.
- Uykunuz gelmediği zamanlarda yatakta uykuyu beklemek yerine kalkıp az bir ışıkta kitap okuyun, müzik dinleyin. Televizyon izlerseniz programın içeriğine göre planladığınızdan daha fazla televizyon karşısında kalmak zorunda kalabilirsiniz. Sonuçta bu durum uykunuzun daha da açılmasına neden olur.