Takvimlerimiz 4 yılda bir Şubat ayını bir gün fazla gösteriyor.2024 de o yıllardan biri. Bu yıl 29 Şubat’ta yani bugün doğanlar, 4 yıl sonra ilk kez doğum günlerini kutlayabilecek.
Bu nedenle 2024 365 değil 366 gün olarak yani artık yıl olacak.
Artık yıl, artık gün nedir?
Bugünün önemli konularından biri, takvim sistemlerindeki belirli ayarlamalar olan "artık yıl" ve "artık gün" kavramları. Artık yıl, Miladî takvimde 365 gün yerine 366 gün olan bir yıldır. Bu ek gün, Şubat ayına 29 Şubat'ın eklenmesiyle elde edilir. Dört yılda bir gerçekleştirilen bu uygulamanın amacı, Dünya'nın Güneş çevresindeki dönüş süresinin, Güneş'in aynı meridyenden iki kez geçişi arasındaki ortalama zamanın tam bir sayı olmamasından kaynaklanır. Bir astronomik yıl yaklaşık olarak 365,242 gün sürerken, normal bir takvim yılı sadece 365 gün içerir.
Artık gün ise, takvim sistemlerindeki ek 24 saatlik zaman dilimine denir. Bu ek gün, Dünya'nın Güneş çevresinde tam bir dönüşünü tamamlamak için gereken düzeltmedir.
Bu kavramlar, takvim sistemlerinin doğruluğunu ve mevsimlerle uyumunu sağlamak için önemlidir. Artık yıl ve artık gün uygulamaları, dünya genelinde çeşitli kültürler ve toplumlar tarafından takvimlerin düzenli ve tutarlı kalmasını sağlamak amacıyla benimsenmiştir.
Artık yıl nasıl hesaplanır?
Genel bir kural olarak, artık yıllar 4 rakamının katı olan yıllardır:
1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020, 2024…
100’ün katı olan yıllarda sadece 400’e bölünebilen artık yıllardır:
Örneğin; 1200, 1600, 2000 yıllar artık yıllardır ancak 1700, 1800, 1900 yıllar artık yıllar değildir.
Sadece 400’e bölünebilen yılların artık yıl olarak kabul edilmesinin nedeni, 365,25 gün değil, yaklaşık olarak 365,242 gün olmasından kaynaklı hatayı gidermektir.
Artık yıl neden Şubat ayında?
Antik Roma döneminde, lider Jül Sezar, takvimdeki düzensizliği giderme görevini gök bilimcilerle paylaştı. O dönem Roma takvimi, 355 gün süren bir yapıya sahipti ve araya ekstra bir ay eklenerek düzeltilmeye çalışılıyordu, ancak bu mevsimlerle uyumu tamamen bozuyordu.
Sezar'ın talimatıyla başlatılan yeni takvim, bir yılı 365 gün olarak belirledi ve her dört yılda bir artık bir gün eklenerek "artık yıl" kavramı doğmuş oldu. Ancak o dönemlerde Şubat ayı normalde 29 günken, artık yıllarda 30 gün çekiyordu. Dikkat çeken bir başka nokta ise Ağustos ayındaydı. Yeni Roma İmparatorluğu'nun lideri olan Augustus, Jül Sezar kadar etkili olmak istedi ve kendi adının bir ayda yaşatılmasını arzuladı. Jül Sezar'ın adını taşıyan Temmuz ayı 31 günken, Augustus'un adını taşıyan Ağustos ayı sadece 30 günle sınırlıydı. Bu nedenle, Şubat ayından bir gün alınarak Ağustos'a bir gün daha eklenmesi kararı alındı.
Tarihi takvim düzenlemeleri, zamanın akışını ve kültürel etkileşimleri yansıtan ilginç bir dönemde yaşanmıştır.