Bektaşi babasına sormuşlar:
- Baba erenler, ramazan hakkında ne düşünüyorsun?
Bektaşi babası:
- Vallahi, demiş; iftara bir şey dediğim yok ama, şu sahuru da öğleye alsalar daha iyi olurdu.
Biraz tebessüm ile yazımıza başlayalım dedik.
Gerek yardımlaşma duygularının daha yükseldiği gerekse de yardımlaşma organizasyonlarının daha iyi çalıştığı bir ay olması nedeniyle, ramazanda bağış ve yardımların daha yaygın olduğu hepimizin malumu Bu nedenle yaygın olarak yapılan bağış ve yardımlarla sınırlı olarak, gerçek kişilerde beyan edilecek gelirden, şirketlerde kurum kazancından indirimini nasıl olduğunu yazımızın konusu
Ramazan ayında işyerinde yemek verilmesi uygulaması bazı çalışanlar için mümkün olmuyor. Bu çalışanlara işyerinde yemek verilmesi yerine nakit ödeme veya yiyecek paketlerinin verilmesi alternatif uygulamalar olarak karşımız çıkıyor. Bu uygulamalarda da yemek bedelinde istisna uygulanamıyordu.
3 Kasım 2022 tarih ve 7420 sayılı Kanun’la, gerek evden çalışanlar için gerekse de ramazanda işyerinde yemek hizmetinden yararlanamayanlar için yararlanılabilecek bir istisna düzenlemesi yapıldı. Çalışanlara nakit olarak ödeme yapılması halinde, kullanım amacına bakılmaksızın, yapılan ödemenin belli bir tutarı geçmeyen kısmı gelir vergisinden müstesna tutuldu.
Gelinen noktada yemek bedelinde istisna uygulaması özetle şöyle oldu:
- İşverenlerce Çalışanlarına İşyerinde İftar Yemeği Verilmesi
‘Gelir Vergisi Kanunu’nun müteferrik istisnalar başlığını taşıyan 23. maddesinin 8 numaralı bendinde hizmet erbabına işverenlerce yemek vermek suretiyle sağlanan menfaatlerin gelir vergisinden istisna olacağı hüküm altına alınmış ve yine aynı Kanun’un 40/2’inci maddesinde de hizmetli ve işçilerin işyerinde veya işyerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderlerinin ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılacağı belirtilmiştir.’ Dolayısıyla işverenin işyerinin yemekhanesi olması durumunda vermiş olduğu iftar yemeği için yapılan harcamalar gider olarak düşülebilirken KDV açısından da indirim konusu yapabilmektedir
2- Çalışanlara dışarıda yemek verilmesi durumunda,
Yemek bedelinin 110 lirası vergiye tabi değil. Bu tutarın KDV’si de indirim konusu yapılabiliyor. Yemek bedeli bu tutarı geçerse, geçen kısım KDV dahil tutarıyla net ücret ödemesi kabul ediliyor ve üzerinden gelir vergisi stopajı ödeniyor.
3-Çalışanlara yemek parası verilmesi
İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 110 lirayı aşmayan kısmı istisna kapsamında. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergiye tabi.
4-İşveren Tarafından Çalışanlara Ramazan Kolisi Verilmesi
İşverenin çalışanlara Ramazan kolisi yardımı yapması GVK’nın 61. Maddesine göre ayni yardım niteliğinde olup işveren tarafından bu tutar işçiye ödenen net ücret
olarak addedilip brütleştirmek suretiyle bordroya yansıtılarak Gelir Vergisi ve Damga Vergisi hesaplaması yapılacaktır.
5-İşverenlerce Çalışanlar Dışındakilere Ramazan Kolisi Verilmesi
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6. maddesinde safi kurum kazancının belirlenmesinde GVK’nın ticari kazanca ilişkin hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. GVK’nın 40. maddesinde indirilebilecek giderlere, 41. maddesinde ise indirilemeyecek giderlere yer verilmiştir. KDV Kanununun 29. maddesinde indirim müessesesine yer verilmişken 30. madde de indirimi mümkün olmayan giderlere yer verilmiştir. KDV Kanununun 30/d maddesinde Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
İşverenin çalışanlar dışındakilere Ramazan kolisi, ramazan yemeği vs. adlar altında yapılan yardımlar Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile bağlantısı olmaması dolayısıyla Vergi Usul Kanunu uyarınca işveren tarafından işletmesinde indirilecek bir gider olarak değerlendirilemez. KDV kanunu açısından da, indirim kabul edilmeyen giderler için ödenen KDV indirim konusu yapılamaz. Doğrudan işletme, yüklenmiş olduğu bu yardım bedeli ve KDV’ sini Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler olarak kayıtlarında takip edecektir.
6-Firmaların ,Ticari Olarak Çalıştığı Müşterilerine Dışarda İftar Yemeği Vermesi
İşverenlerin, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi, ticari faaliyetlerini sürdürebilmeye yönelik olarak karşılıklı iş yaptığı kişilere, tedarikçilere ,firmalara iftar yemeği vermesi durumunda işin mahiyeti gereği yapılan harcamada hem matrah hem de KDV indirim konusu yapılacaktır.
7- Depremden etkilenen çalışanlara yapılan ayni ve nakdi yardımlar
09 Mart 2023 tarih ve 7440 sayılı Kanun’la, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle mücbir sebep ilan edilen yerlerde, depremden kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 06.02.2023-31.07.2023 tarihleri arasında mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ek olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 lirayı geçmeyen nakdi yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmaması öngörüldü.
- Çalışanlara yapılan bu yardımlar bağış değil ücret olarak kabul ediliyor ve ücret olarak gider yazılıyor