Konya’nın Gassalları Konuştu: Biz Her Cenazeyle Kendimizi Yıkıyoruz

Türkiye'nin kamu yayıncısı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun (TRT) dijital platformu olan Tabii'de yayınlanan Gassal dizisi izlenme rekorları kırdı. Dizi yayına girmeden önce Türkiye'nin pek çok şehrindeki billboardlarda "Ölünce beni kim yıkayacak" yazılı reklamların yayınlanması da diziye olan merakı artırdı. Ardından dizinin başrolü ‘Baki’ karakterinin mesleği olan ‘Gassallik’ Türkiye’nin en çok merak ettiği meslek oldu.

Bizde Konya’nın Sesi Gazetesi olarak, Konya Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Şube Müdürlüğü’ne bağlı gasilhanelerde görev yapan kadın ve erkek gassallere mesleklerinde yaşadıkları zorlukları sorduk.

TÜYLER ÜRPETİCİ HİKAYELERİN İÇİNDE YAŞIYORLAR

13 yıldır mesleğini en iyi şekilde yapmak için çaba sarf ettiğini söyleyen Yasemin Karamanoğlu, “Benim nasibimde bu meslek varmış. Çok seviyorum mesleğimi. Gerçekten gönül işi yani, çok severek yapıyorum. Çok hayır dua alıyoruz o yüzden severek yapıyorum. Mesleğimiz genelde zaten çok dikkat çekici bir meslek olduğu için insanların dikkatini çekiyor. Bu işi yaparken birçok olayla karşılaşıyorsunuz. Mesela en kötüsü trafik kazaları ama normal trafik kazası değil bu. Bir minibüsle kaza yapmışlar. İçinde 5-6 tane bayan düğünden geliyorlarmış. Onların cenazelerini yıkarken çok etkilenmiştim. Tamamen yanmışlardı. Çok adli vaka yıkadım, çok otopsili cenazeleri yıkadım. Mesela bir tanesini anlatayım. Şimdi öyle bir cenaze geldi ki biz bu yıkadığımız cenazenin kaç yaşında olduğunu, kim olduğunu bilmiyorduk. Çünkü cenazenin başı yoktu, öyle söyleyeyim. Yani en tüyler ürpertici cenaze oydu. Yani her an ölümü hatırlıyorsun.

Ölümle iç içe dünya hayatının çok gereksiz ve boş olduğunu her gün gözümüzle görüyoruz. Ama keşkeler yani insan bugün yapacağını bugün yapmalı, yarına bırakmamalı. Yarın ne getireceğini Allah'tan başka kimse bilmiyor. Ama cenazelerimizi yıkarken hep en itinalı şekilde yıkıyoruz. Yani kendi cenazemi nasıl yıkamam gerekiyorsa aynı şekilde itina ile yıkıyorum. Yani o sorumluluğu ve vebalini biliyorum. Ve bir de bu gönül işi yani kolay bir meslek değil. Zor olmasına rağmen mesleğimi seviyorum. Bu mesleği yapmak isteyen insanın da içinde merhamet olmalı” diye konuştu.

‘DİZİYİ GÖRÜNCE ÇOK ŞAŞIRDIK’

Gassal dizisini izlediğini ve kendisinden çok şey bulduğunu ifade eden Gassal Osman Doğan, “İlk bilboardları görünce çok şaşırdım. Hatta mesleğimle alakalı olduğu için hemen araştırdım. Bir dizi olduğunu görünce merak ettim açıkçası. Zaten diziden sonra da insanlar bizi merak etti. Ben 12 senedir bu mesleği yapıyorum. Cenazelerimize en iyi şekilde son görevimizi yerine getirmeye gayret ediyoruz. Tabi bazen dizideki gibi gassalim dediğimde ters tepkilerle karşılaşabiliyorum. Ama ben hiç bunu gizleme gereği duymadım. Gurur duyulacak bir iş. Mesela çok duygulandığım anılarımız var. Bir keresinde 9-10 yaşlarında bir çocuğun cenazesini yıkıyordum. Babası geldi teneşire yanına yatıp ağladı. Çok etkilendim. En çok bebekleri yıkarken etkileniyorum. Onlar birer cennet kuşu diye avutuyorum kendimi. Bu dünya imtihan dünyası. Her cenazede aldığımız dualar bizi çok güzel etkiliyor. Bu bizim için bir iş değil bir görev” ifadelerini kullandı.

‘KİMİ ZAMAN GÜNDE 15 CENAZE YIKIYORUZ’

Pandemi ile birlikte belediyede göreve başladığını ve 15 senedir yaptığını ifade eden Gassal Ferhan Taşkıran, “Gassal dizisini izlerken kendimizden çok şey bulduk ama bunlar az bile kalır. Bizler daha da farklı duygularla her gün gasilhaneye geliyoruz. Kimi zaman günde 15 cenaze yıkadığımız bile oluyor. Bunlar tarif edilemez duygular. Şimdi şurada birisine sorsak, ‘En son ne zaman bir cenaze gördün’ diye. Bazen bazı insanlar o matemi hiç görmemiş hiç daha sevdiği birisini kaybetmemiş olabiliyor. Ama bizler burada her gün gelen cenazelerle onların yakınlarının yaktıkları ağıtlarla yeniden birisini kaybetmiş gibi oluyoruz. Ölüm herkese geliyor, her yaşa geliyor. Özellikle bir annenin evlat acısı yaşaması beni çok etkiliyor. Ama bu etkilerin hepsini gasilhanelerde bırakmaya çalışıyoruz. Pandemi zamanında bir bebek yıkamıştım. Ardından iki gün sonra aynı teneşirde 28 yaşındaki bebeğin annesini yıkadım. Bu beni çok fazla etkilemişti. Özellikle pandemi zamanı benim için çok zordu. O dönem çok fazla cenaze yıkadık” şeklinde konuştu.

Ölünce sizi kim yıkayacak?

Hayatın en zor anlarında görev yapan gassallar, işlerinin hem duygusal hem de manevi boyutlarını bizimle paylaştı. "Gassallım" dediğinizde insanların tepkileri nasıl oluyor? Bu meslekte onları en çok etkileyen olay neydi bunları sorduğumuz bir röportaj… pic.twitter.com/NO5ClqmMEu

— Konya'nın Sesi (@konyanin_sesi) January 2, 2025

‘CENAZE HİZMETLERİ TİTİZLİKLE YÜRÜTÜLÜYOR’

Cenaze hizmetleri ile ilgili bilinmeyen çok şey olduğunu ifade eden Mezarlıklar Şube Müdürü İsmail Arıkan ise şunları söyledi: “İnsanlar genelde cenazeleri olduğu zaman ne yapacağını bilemiyorlar. O anki duygu yoğunluğu da bunu etkiliyor. Cenazesi olan vatandaşlar ilk olarak 188 cenaze hizmetlerine yönlendiriliyor. Üç türlü cenaze çeşidi var. Bir adli vaka. Trafik kazası meydana geldi veya üzerinden belirli bir süre geçti. Normal insanların girip dokunma ihtimali olmayan bir durum oluştu. Bunun için Türkiye'de tek adli vaka müdahale personeli Konya Büyükşehir Belediyesi'nde. Adli vaka müdahale personelimiz olay yerinden cenazeleri alıyorlar. İkincisi hastanelerde gerçekleşen vefatlar. Yine 188 birimimiz cenaze nakli hizmetlerimizi yönlendiriyor. Onlar da giderek hastaneden istenilen mezarlığa nakli gerçekleştiriyorlar. Üçüncüsü de evde vefatlar. Evde vefat olduğu zaman İl Halk Sağlığı’ndan doktorlarımız gelip ölüm belgesini düzenliyor. Yine konuma arkadaşlarımız donanımlı araçlarıyla beraber gidip cenazenin naklini gerçekleştiriyorlar. Tabi cenaze nakil olduktan sonra gasilhane işlemleri başlıyor. Adli vaka ise adli tıpa gidiyor. İlk önce ölüm belgesi düzenleniyor. Otopsi işlemleri yapılıyor. Sonra cenazelerin yıkanması, kefenlenmesi için gereken ilgili yere geliyor. Diğer cenazelerimiz hangi gasilhane isterse cenaze yakınlarımız o gasilhane götürülmek suretiyle, gassallarımız tarafından 7 gün şeklinde normal günlük çalışma standardında hizmetini veriyorlar” dedi.

‘KİMSESİZLERİN KİMİ BİZİZ?’

“Gasilhanelerimizde kefenimiz ve diğer malzemelerimiz ücretsiz” diyen Arıkan, “Tüm mezarlıktaki A'dan Z'ye tüm hizmetler ücretsiz. Diğer illere göre değişiklik gösteriyor. Yani ücretsiz olanlar da var ama Konya'da bu şekilde batıya doğru gittikçe ücret artıyor. Bazı illerde mezar yer ücretleri oldukça ciddi fiyatlara yükseliyor. Yani benim cenazem var. Birde para düşünmem gerekiyor. Ama bizim tüm mezarlıklarımız da tüm hizmetlerimiz ve mezarlarımız ücretsiz. Kimsesizler için sloganımız ise, ‘Kimsesizlerin Kimi Biziz?’ Kimsesiz olduğu zaman normal cenaze sahibi olan, ailesi olan cenazeleri nasılsa, aynı şekilde bizim de tüm hizmetlerimiz devam eder. Kimsesizler için ayrılmış olduğumuz adamız var. Onların mezar bakımlarını yapıyoruz. Kimsesiz olduğu zaman mezar taşının yapımı da dahil olmak üzere bütün düzenlemelerini kendimiz yaparız. Orada ayrı bir özen gösteririz.

Bu normal memur mantığıyla yapılabilecek bir meslek değildir. Yani işte dükkanı kapatayım gideyim işte yarın sabahleyin veya pazartesi günü tekrar işe başlayayım. Öyle bir şey değildir yani bu. Çünkü en akıllı insan bile duygusallaşır cenazesi olduğu zaman. Etrafındaki eşi, dostu, arkadaşı kimler varsa herkes o kişinin elinden tutup cenazeyi kaldırmak için bir çaba sarf ederler. Aynı cenaze için belki 10, belki 20, belki 30 defa aranırsınız farklı farklı kişiler tarafından. Hepsine ilk arayan kişiymiş gibi cevap vermek durumundasınız. Allah size hizmet etmeyi nasip etmiş, o kişiyi size yönlendirmiş. Ben şahsım adına söylüyorum. Tabii ki meslek olarak ekmek parasını kazanan kazanıyoruz buradan yani o ayrı. Ama bu parayla ölçülebilecek bir hizmet değil. Belediyecilik zaten genel olarak öyle değil. Ama mezarda hiç öyle değil. Yani yarına kalsın yarın hallederiz diyeceğiniz bir durum yok. Saatinde halletmeniz gerekiyor işi” diye konuştu.