Demir yolu gümrük işlemleri tek çatı altında toplanarak dijitalleştirilecek

2025 Yılı Yatırım Programı'nda, Ticaret Bakanlığınca bu yıl yürütülecek projeler için ayrılan tutarlar belli olurken, özellikle gümrüklerde ticaret işlemlerinin daha kolay, hızlı ve etkin gerçekleştirilmesini, gümrük idareleri ve kapılarının son teknoloji kullanılarak modernize edilmesini amaçlayan çalışmalar dikkati çekti.

Bu kapsamda toplam 18 proje için 2 milyar 443 milyon 401 bin lira ödenek kullandırılacak. Söz konusu kaynağın 1 milyar 556 milyon 898 bin 400 lirası yeni projelere, 843 milyon 602 bin 600 lirası devam eden projelere ve 42 milyon 900 bin lirası etüt projelerine tahsis edildi.

DEMİR YOLU GÜMRÜK İŞLEMLERİ TEK ÇATIDA BULUŞTURULACAK

Güvenlik, kalite ve standartlara uygunluk açısından hem tüketici hem de üreticiyi korumak amacıyla gerçekleştirilen ithalat ve ihracat denetimlerinin risk esaslı olarak yapılmasını sağlayan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi'nin (TAREKS) yenilenmesi için 18,2 milyon lira harcanacak.

Gümrüklerdeki dijitalleşme çalışmaları doğrultusunda Yeni Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri (BİLGE) Sistemi Projesi için 4,5 milyon lira ödenek öngörüldü.

Gümrükte kullanılan belgelerin dijitale dönüşümüne 2 milyon lira, gümrük müşavirleri bilgi sisteminin güncellenmesine 2,3 milyon lira ödenek ayrıldı.

Demir yolu gümrük işlemlerinde farklı kurumlarca yapılan kontrollerin tek çatı altında toplanarak dijitalleştirilmesini, böylelikle kontrollerin etkinliğinin artırılmasını amaçlayan Demiryolu Gümrük İşlemlerinde Tek Pencere Projesi'ne de yaklaşık 5 milyon lira kaynak aktarılacak.

"GÜMRÜK İDARELERİ SON TEKNOLOJİLERLE DONATILARAK YENİLENİYOR"

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Bakanlığının gümrüklerde gerçekleştirdiği çalışmalara ilişkin değerlendirmede bulundu.

Gümrük idarelerinin ülkenin dış ticaret hacmini karşılayacak şekilde işlem kapasiteleri artırılarak yenilendiğine dikkati çeken Bolat, şöyle devam etti:

"Geçen yıl toplam 606 milyar dolarlık dış ticaretimizin yaklaşık yüzde 25'i gümrük kapılarımız kullanılarak kara yoluyla gerçekleştirildi. Aynı dönemde gümrük kapılarımızda 10 milyondan fazla araca ve 33 milyonun üzerinde yolcuya gümrük hizmeti verildi. Sınır geçişlerinin hızlandırılması, kaçakçılıkla daha etkin ve verimli mücadele edilmesi, bekleme sürelerinin azaltılması, gümrük işlemlerinin hızlandırılması, ülkemizi ticaretin en kolay ve güvenilir olduğu yer yapma hedefleriyle tesislerimizi ve idarelerimizi son teknoloji sistemlerle donatarak yeniledik, yenilemeye devam ediyoruz."

Bugüne kadar 18 gümrük kapısı, 5 bölge müdürlüğü ve 6 gümrük idaresinin modernize edildiğini belirten Bakan Bolat, bu yıl ise 8 gümrük kapısı, 6 bölge müdürlüğü ve 8 gümrük idaresinin modernizasyonu için çalışmalara devam edileceğini bildirdi.

GÜMRÜKLERDE "YAPAY ZEKA" TEKNOLOJİSİNDEN DE FAYDALANILACAK

Bolat, gümrük işlemlerindeki dijitalleşmenin kağıt belge kullanımını ortadan kaldırdığını, kamu kurumları ve özel sektördeki paydaşlar arasında elektronik entegrasyonlar kurulmasını, bürokratik işlemlerin azaltılmasını ve mükerrer işlemlerin giderilmesini sağladığını söyledi.

Gümrüklerdeki sistemlerin ticaret erbabı için daha kolay erişilebilir olmasını sağlamayı da amaçladıklarını anlatan Bolat, bu kapsamda BİLGE Gümrük Platformu Projesi'nin yürütüldüğüne işaret etti.

Bolat, dış ticaret işlemlerinin daha hızlı gerçekleştirilmesi amacıyla farklı kurum ve kuruluşları tek bir elektronik platformda buluşturan Tek Pencere Sistemi kapsamında izin ve başvuru süreçlerinin elektronikleştirilerek bu konuda etkinliğin artırıldığının altını çizdi.

Bu sistemin demir yolunda sağlanması hedefiyle geçen yıl başlatılan ve bu yılki yatırım programında da yer alan Demiryolu Gümrük İşlemlerinde Tek Pencere Projesi'nin başlatıldığını dile getiren Bolat, şunları kaydetti:

"Söz konusu projeyle demir yolu işlemlerinde farklı kurumlar için ticaret erbabından istenilen bilgiler tek bir platforma sunulacak, her bir kurum kendi ihtiyaçları için gerekli olan bilgiyi temin ederek kontrolleri gerçekleştirip sonuçlarını diğer paydaşların bilgisine sunabilecek. Bu sayede projeyle demir yolu gümrük işlemlerinde farklı kurumlarca yapılan kontroller tek çatı altında toplanarak dijitalleştirilecek ve kontrollerin etkinliği artırılacaktır."

Bakan Bolat, "Gümrük İşlemlerinde Kullanılan Belgelerin Dijital Veriye Dönüştürülmesi Projesi" kapsamında ise yapay zeka tabanlı Optical Character Recognition (OCR) teknolojisinden faydalanılmasının planlandığını, böylece gümrük memurlarınca gerçekleştirilen kontrollerin kolaylaştırılması ve sürecin hızlandırılmasının amaçlandığını aktardı.

"GÜMRÜK KAPILARI HAYATİ ÖNEME SAHİP"

Gümrük kapılarının ülke güvenliği açısından da hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Bolat, şu ifadeleri kullandı:

"Bu kapsamda Gürbulak Gümrük Kapısı modernizasyonu inşaat çalışmalarının tamamlanması, Dereköy Gümrük Kapısı ve Erenköy Gümrük İdaresi modernizasyonu inşaat çalışmalarına başlanılması da planlanıyor. Bu projelerin yanı sıra ülkemizin dört bir yanında 19 proje çalışması daha yürütüyoruz. Ayrıca Ege ve Şanlıurfa gümrük müdürlükleri yeni hizmet binalarının inşaat çalışmaları yürütülecek. Yayladağ, Derecik ve Üzümlü gümrük kapıları, Batı Akdeniz, Doğu Akdeniz ve Doğu Marmara bölge müdürlükleri, Mersin laboratuvar ile tasfiye işletme müdürlükleri yeni hizmet binalarının bu yıl içerisinde inşaat çalışmalarına başlanılması hedefleniyor. Öte yandan Akçakale, Çobanbey, Öncüpınar gümrük kapıları, Bursa, Gebze, Antakya, Yüksekova gümrük müdürlükleri ile Orta Anadolu ve Batı Marmara bölge müdürlükleri yeni hizmet binalarının proje çalışmalarına başlanılması planlanıyor."