Konya'nın Denizi Nerede? Çok Şaşıracaksınız!

Konya Kapalı Havzası'nın geçmişi, günümüzden 1,8 milyon ila 10 bin yıl öncesine kadar uzanıyor. O dönemde bu bölge, Van Gölü'nden bile daha büyük, yaklaşık 4.300 km²'lik devasa bir gölle kaplıydı. Ortalama 15-20 metre derinliğindeki bu göl, zamanla iklim değişiklikleri ve kuraklığın etkisiyle küçülerek kaybolmaya yüz tuttu. Konya Gölü’nden geriye küçük bir sazlık kalsa da hala mevcudiyetini devam ettiriyor.

KONYA DENİZİ’NİN İZLERİ

Günümüzde Hotamış Gölü, eski Konya Gölü’nün son kalıntısı olarak varlığını sürdürüyor. Ancak, binlerce yıldır anlatılan "Konya Denizi" efsanesi, bu bölgenin bir zamanlar ne kadar büyük bir su kütlesiyle kaplı olduğunun en büyük kanıtı. Eski Konya Gölü'nün varlığı, medeniyetin oluşmasındaki en büyük merhale olan Neolitik Çağ’ın Anadolu'da başlamasında çok önemli bir rol oynadı. İlkçağ insanlarının büyük bir kısmı o dönemde kurumuş ve kurumakta olan göllerin kumsalları ve kıyılarında, alüvyonlu ovalarda ve su ihtiyacının kolay sağlandığı birikinti konilerinde yerleştikleri tespit edildi.

ÇATALHÖYÜK'ÜN KURULUŞUNDA GÖLÜN ROLÜ

Konya Havzası'nda da Konya Gölü'nün çekilmesi Çatalhöyük gibi önemli yerleşim yerlerinin kurulmasında kritik bir rol oynadı. O dönemde Çatalhöyük’ün güneyinde verimli topraklar bulunurken, kuzeyinde ise Eski Konya Gölü mevcudiyetini hala devam ettiriyor. Çatalhöyük Çarşamba Çayı'nın birikinti yelpazesi üzerinde ve Eski Konya Gölü kenarındaydı. Hititler zamanında bile büyük Konya Gölü tamamen kurumamış ve muhtemelen ovanın bazı yerlerinde kalıntıları bulunuyordu. Bundan dolayı Hititler bölgeyi ‘Sulak Ülke’ olarak adlandırdı.

"KONYA DENİZİ" EFSANESİ HALA YAŞIYOR

Binlerce yıl geçmesine rağmen, "Konya Denizi" efsanesi hala canlılığını koruyor. Halk arasında sıkça anlatılan bu efsane, Konya'nın geçmişine ışık tutuyor ve bu bölgenin ne kadar köklü bir tarihe sahip olduğunu gösteriyor. Orta Çağ Konya'sında Büyük Konya Gölü artık bir efsane olarak halkın bilgi dağarcığına yerleşmiş olmasına rağmen efsane muhtemelen biraz daha eski bir zaman aralığında ortaya çıkıyor. Bu efsaneye göre bölge eskiden denizdi. Yöre insanları çok büyük göllere göl demez, deniz derdi. Tıpkı Azerbaycan, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve İran arasında bulunan Hazar Gölü’nde yahut ülkemizin en büyük gölü olan Van Gölü’nde olduğu gibi. Bölge insanları büyük göllere göl yerine deniz diyor. Vanlılara ve Bitlislilere göre Van Gölü, Van Denizi’dir. Konya Denizi de aslında Konya Gölü’dür. Aradan binlerce yıl geçmesine rağmen Konya Denizi efsanesi bugün bile canlılığını koruyarak, halk arasında sıklıkla anlatılan ve en sevilen efsanelerden biri arasında yer alıyor.

Kaynak: Osman Avanoğlu-Konya Efsaneleri Kitabı